نقش اسناد تصویری در هویت بخشی به شهر مشهد: دوره قاجار تا به امروز

نویسنده

کارشناس مسئول و ابواجمعدار بخش مخزن اسناد، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آسناد قدس رضوی، مشهد، ایران

10.30481/shams.2020.118005

چکیده

پیشینه عکاسی در ایران و شهر مشهد به دوره قاجار برمی‌گردد. عکاسان به محض اطلاع از قابلیت و توانمندی هنر و صنعت عکاسی آن را وسیله و ابزاری مؤثر برای حفظ هویت شهری و اماکن تاریخی تشخیص داده و اسناد تصویری ارزشمندی از تغییر و تحول شهری در دویست سال اخیر به یادگار گذاشته‌اند که در حال حاضر جزء نفیس‌ترین اسناد تاریخی به خصوص در دوران معاصر محسوب می‌شود. این مقاله به روش کتابخانه‌ای تهیه شده است.
یافته‌ها و نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مشهد در صد سال اخیر و در مقایسه با شهرهای دیگر ایران دچار تغییر و تحولات شده و از بافت تاریخی و نمادهای هویتی آن، اعم از کاروانسراها، تکیه‌ها، آب‌انبارها، مدارس قدیمی، بازارچه‌ها، خیابان‌ها و محلات قدیمی چیزی جز یک اسم و یا واژه‌ای کوچک در اذهان و گویش‌های محلی بر جای نمانده است. عکس‌های برجای مانده عینی‌ترین اسناد بر جای مانده از شهر مشهد در یک قرن اخیر به شمار می‌رود و بنا بر احتمال بروز چالش و خلاء اطلاعاتی در شناسایی شهر مشهد، وابستگی بیشتری به عکس‌های تاریخی به عنوان سندی معتبر در هویت بخشی به شهر احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها