تأثیر ابعاد سواد رسانه‌ای بر میزان و نوع استفاده از پیام‌رسان‌های فضای مجازی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

2 کارشناس کتابداری سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس

چکیده

هدف: سواد رسانه‌ای عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که بر اساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت. این پژوهش با هدف بررسی رابطه بین ابعاد سواد رسانه‌ای در رابطه با جوانان و میزان و نوع استفاده آنان از پیام‌رسان‌ها انجام شده است.
روش پژوهش: اینپژوهش از دیدگاه هدف کاربردی و از نظر شیوه جمع‌آوری اطلاعات، پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش، جوانان کمتر از 25 سال هستند که مراجعه‌کنندگان چهار کتابخانه وابسته آستان قدس رضوی در شهر مشهد و در بازه زمانی شش ماهه دوم سال 1396 می‌باشند. نمونه‌گیری به صورت تصادفی ساده انجام شد. ابزار جمع‌آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته است که روایی آن بر اساس نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و استنباطی و نرم­افزار spss استفاده شد.
یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد که از تعداد 182 نفر جامعه مورد بررسی، تعداد 18نفر از پاسخگویان (89/7 درصد) اصلا از پیام‌رسان‌ها استفاده نمی‌کنند و تعداد 54 نفر (57/31) به طور متوسط کمتر از  1ساعت، تعداد 45 نفر (65/25) بین 1 تا 2 ساعت، 31 نفر (44/16) بین 2 تا 4 ساعت و34 نفر (42/18) بیشتر از 4 ساعت از وقت خود را به استفاده از پیام‌رسان‌ها اختصاص می‌دهند. بین بعد شناختی، بعد احساسی و بعد زیباشناختی سواد رسانه‌ای و استفاده از پیام‌رسان‌ها رابطه معناداری وجود دارد. اما بین بعد اخلاقی سواد رسانه‌ای و میزان استفاده از پیام‌رسان‌ها، رابطه معناداری وجود ندارد.
نتیجه‌گیری: سواد رسانه‌ای بر نوع استفاده از پیام‌رسان‌ها، تأثیرگذار بوده است. از این رو افزایش سواد رسانه‌ای برای کاربرانی که از پیام‌رسان‌های فضای مجازی استفاده می‌کنند؛ ضرورتی اجتناب ناپذیر محسوب می‌شود. در مجموع، گسترش استفاده از پیام‌رسان‌ها در میان جوانان، لزوم افزایش سواد رسانه‌ای به منظور استفاده مؤثر را نشان می‌دهد.

کلیدواژه‌ها