یک کتاب، یک قدم، چند رویکرد :معرفی کتاب از ریشه تا امروز، کتابی مهم در تاریخ‌نگاری صنعت نشر ایران

نوع مقاله : مقاله مروری

نویسنده

عضو گروه تاریخ علم بنیاد دایره المعارف اسلامی

10.30481/shams.2024.189795

چکیده

یکی از کارهایی که دیر یا زود باید فکری برای آن کرد و به صورت سامان‌مند (منظور از سامان‌مند از دید اینجانب برنامه‌ریزی‌ شده؛ مشخص بودن هدف و با تعیین رژیم زمانی روشن است) به آن پرداخت؛ کوشش برای تهیه زیرساخت‌‌های تاریخ تحلیلی صنعت نشر ایران است. اگر چه از «صنعت نشر» یاد کرده‌ام
و افزودن «صنعت» به این اصطلاح ممکن است ذهن را به سمت پرداختن به وجه‌های مختلف «فیزیکی» نشر در ایران ببرد، اما واقعیت (به نظر اینجانب) آن است که پرداختن به تاریخ تحلیلی صنعت نشر ایران بیش از هر چیز پرداختن به «فرهنگ ایرانی» است. به عبارت دیگر، چه بخواهیم و چه نخواهیم فرهنگ ایرانی
(بسیار بیشتر از آنچه فکرش را بکنیم) وابسته به «نشر» است. البته و صد البته باید پذیرفت «فرهنگ» مفهومی انتزاعی است با تعاریف متعدد برآمده از رویکر‌دهای نظری مختلف و دارای اجزای فراوان، اما «واقعیت» نیز این است که فرهنگ در هر جامعه ارتباط مستقیم؛ زیرساختی و روشنی با «صنعت نشر» آن جامعه دارد و شاید نتوان به جز صنعت نشر، ماهیت فیزیکی فرهنگ جامعه را با چیز دیگری سنجید.