نگاهی به وقف به عنوان فعالیت داوطلبانه در حرم مطهر رضوی

سخن سردبیر

نویسنده

رئیس اداره اسناد سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی

10.30481/shams.2022.163131

چکیده

فعالیت‌های داوطلبانه در سازمان‌های مردم نهاد در سراسر جهان نقش بسزایی در بهبود جامعه در زمینه‌های مختلف دارد. کمک به افراد چه از طریق وقف اموال برای مصارف عمومی یا صرف وقت برای پیشبرد اهداف خیرخواهانه، نه تنها باعث سلامت جسمی و روحی فرد می‌شود بلکه باعث ارتقای حس نیکوکاری در جامعه می‌شود. بر همین اساس است که امر کمک‌رسانی به دیگران سابقه‌ای دیرینه در فرهنگ ما دارد.
در حرم مطهر رضوی (ع)، خدمت به مردم در قالب وقف و خادمیاری از گذشته تاکنون نهادینه شده است. به طوری که به مدد وقف، تاکنون خدمات آموزشی، فرهنگی، پزشکی و اجتماعی فراوانی توسط این مجموعه مقدس انجام شده است و باعث توسعه خدمات فوق در شهر مشهد و استان خراسان شده و حتی سراسر ایران را در برگرفته است.
نخستین مراکز پزشکی وقفی، توسط آستان قدس رضوی در حرم مطهر و مشهد دایر شد که نقش بسزایی در افزایش سلامت و بهداشت جسمی و روانی جامعه داشته و دارد. در حوزه آموزشی، مدارس و مکتبخانه‌هایی تأسیس شد که هدف آن آموزش به کودکان یتیم و سایر دانش‌آموزان بود.
وقف کتاب به حرم مطهر زمینه ایجاد کتابخانه آستان قدس رضوی شد که امروزه یکی از مراکز مهم فرهنگی جهان اسلام است. موارد بالا نمونه کوچکی از عمل خیر و فعالیت‌های فردی افراد برای معنابخشی به زندگی جمعی است.
معرفی کارهایی که در قالب وقف انجام شده و یا به صورت داوطلبانه برای خدمت به مردم صورت گرفته -که هر دو در معنی و مفهوم یکی است- می‌تواند سیر حرکت فعالیت‌های اجتماعی را از شکل فردی به صورت جمعی تغییر دهد و تمامیت‌خواهی فردی را کمرنگ کند. بنابراین، روایت وظیفه اهل تحقیق است که پیشینه این نوع خدمات و کاربرد آن را در جامعه معرفی کند.

کلیدواژه‌ها