سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321پژوهش در حوزه رفتارِ اطلاعاتی:رویکردها، روشها، گرایشها، رونده12151338FAرضا رجبعلی بگلودانشجوی دکترای علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه فردوسی مشهدJournal Article20171028پژوهشهای بسیاری در حوزه رفتارِ اطلاعاتی از آغاز تا به امروز در پیشینه پژوهشهای کتابداری و اطلاعرسانی دیده میشود. این پژوهشها به سبب تغییر در محیطِ اطلاعاتی انسان و پیچیدهتر شدن شرایط مرتبط با رفتارهای اطلاعاتی، سرگذشت گوناگونی را در دورههای مختلف داشته است. لزوم بررسی این روندها و گرایشها و نیز روشها، رویکردها و تکنیکهای مورد استفاده پژوهشگران در به انجام رساندن پژوهشهای خود نیازمند بازنگری و بررسی است. این مقاله سعی دارد، ابتدا با مروری بر روند پژوهش در حوزه رفتارِ اطلاعاتی، برخی از روندها و گرایشهایی که در این حوزه گزارش شده استارائهمیگردد. سپس با اشارهای کوتاه و گذرا به برخی از تکنیکهای سنجش و تجزیه و تحلیل در پژوهشهایرفتارِ اطلاعاتی از قبیل مطالعه موردی، تجربهی آزمایشگاهی، مصاحبه، تحلیل شبکه، تحلیل گفتمان، تحلیل تاریخی، تحلیل محتوا، فراتحلیل، تحلیل گزارش تراکنش و سایر روشهایی که در پیشینههای مطالعه رفتارِ اطلاعاتی دیده میشود، دیدگاهی کلی نسبت به این روششناسیها و نمونههای مرتبط ارائه نماید. سپس با معرفی برخی تحلیل محتواهای صورت پذیرفته، گرایشها و روندهای مرتبط با این روششناسیها ارائه گردد.سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321مدیریت حضور کتابخانه و خرید منابع از نمایشگاه های کتاب11251341FAجعفر درباغ عنبرانکارشناس ارشد کتابداری و معاون هماهنگی و رئیس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضویJournal Article20171028نمایشگاه کتاب از نوع نمایشگاههای تخصصی است و فرصتی را برای کتابداران و بازدیدکنندگان فراهم می سازد تا منابع و آثار مختلف ناشران و نویسندگان را ببینند و انتخاب کنند. برنامه ریزی شرکت و حضور کتابخانه در نمایشگاه کتاب و خرید منابع بصورت مستقیم با رعایت خط مشی مجموعهسازی از وظایف مدیر کتابخانه است. در این مقاله تلاش شده است با بهرهگیری از تجارب مدیریتی خرید منابع از نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، در سه بخش عمده، جزئیاتی را که برای برنامه ریزی حضور کتابخانه و خرید منابع ضروری است بیان شود. این بخش ها عبارتند از: اقدامات قبل از نمایشگاه، اقدامات در حین نمایشگاه (خرید منابع، بسته بندی و ارسال) و اقدامات بعد از نمایشگاه (ارزیابی، مستندسازی، پیگیری، ثبت، سازماندهی، آماده سازی و ارائه منابع خریداری شده در قفسه های کتابخانه).سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321محرابهای زرین فام حرم مطهر در موزه مرکزی آستان قدس رضوی12851344FAحشمت کفیلیکارشناس ارشد باستان شناسی، مسئول موزه قرآن آستان قدس رضویJournal Article20171028کاشیهای زرینفام قرن هفتم هجری از کهنترین آثار تاریخی حرم مطهرامام رضا(ع) هستند که در موزه آستان قدس رضوی به نمایش درآمده و در مطالعه روند تحولات معماری حرم مطهر قابل بررسی میباشند. در میان این مجموعه کاشی ها، محرابهای زرینفام ساخته شده به دست خاندان محمد ابن طاهر و ابوزید جزء ارزشمندترین آثار شناخته میباشند. این محرابها با نقوش و کتیبههای برجسته زرینفام و لاجوردی تزئین شدهاند و حاوی پیام های مذهبی و تاریخی میباشند.تکنیک ساخت و کتیبههای این آثار برگی زرین از تاریخ معماری حرم مطهر است که ما را با هنرمندان و بانیان آنها آشنا می کند.<br /> این پژوهش بر اساس بررسی های میدانی، با هدف ارائه اطلاعاتی دقیق از وضعیت فعلی محرابهای زرینفام آستان قدس رضوی و مطالعه پیشینه تاریخی آنها بر پایه متون تاریخی و اسناد مرتبط با آثار صورت گرفته و نشان میدهد که چه تغییراتی در جریان تعمیر و بازسازی محرابها به مرور زمان رخ داده است. همچنین بررسی آیات نقش شده بر این محرابها نشان میدهد کاربرد آنها در این محرابها با اندیشه و هدفی خاص و به منظور ترغیب مؤمنان به صبر و رستگاری و برپای داشتن نماز، پرهیزگاری و دوری از کارهای بیهوده و تسلیم در برابر پروردگاربوده است.سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321طرح پیشنهادی طراحی پرونده پژوهشی پژوهشگران جهت ارائه خدمات اطلاعاتی ( آگاهیرسانی جاری[1] واشاعه اطلاعات گزیده[2]) در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی[3]11651346FAمریم زبردستکارشناس ارشد علوم اطلاعات و دانش شناسی سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویJournal Article20171028با پیشرفت فناوری ها و تکنولوژی های اطلاع رسانی، کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی وظایف متنوع و نوینی را برعهده گرفته اند و همیشه در خلق دانش و آگاهی جدید و همچنین انتقال و اشاعه اطلاعات پیشرو بوده اند. همانطور که خدمات مرجع سنتی کماکان مورد توجه کتابخانه ها هستند با ورود و گسترش فن آوریهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی شکل جدیدی از خدمات مرجع به نام خدمات اطلاعاتی شکل گرفته که ارائه آن نیازمند طی مراحل خاصی است. این مقاله بر آن است که ضمن بیان مراحل اجرای خدمات اطلاعاتی به طور کلی به بیان خاص یکی از این مراحل به نام تشکیل پرونده پژوهشی به عنوان اولین و اساسی ترین قدم در ارائه این خدمات بپردازد و در آخر به طرحی استاندارد از پرونده پژوهشی دست یابد.سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321کاربرد تلفن همراه در ارائه خدمات کتابخانهای نوین [1]11451353FAبی بی سکینه علوی فرکارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانیJournal Article20171028مقاله حاضر در گام نخست به تعریف فن آوری و تاریخچه بهره برداری از آن در کتابخانه ها می پردازد. سپس با معرفی فن آوری نوین تلفن همراه و دسترس پذیری همگانی آن در جامعه به توصیف انواع خدمات کتابخانه ای قابل ارائه توسط تلفن همراه در کتابخانه پرداخته تا با شناسایی خدمات تلفن همراه و پیشینه استفاده در کتابخانه های داخل و خارج کشور گامی در جهت شناخت بیشتر و کاربردی تر بردارد.
هدف از روش های گوناگون ارائه خدمات کتابخانه ای با تلفن همراه این است که از هدر رفتن زمان و برخی هزینه های کاربران کاسته و دسترسی به خدمات کتابخانه راحت تر و در نهایت میزان رضایت کاربران افزایش یابد.
بر این اساس سعی شده تا با مرور انواع خدماتی که می توان بوسیله تلفن همراه در کتابخانه ارائه داد، راه های ارتباط و تعامل از دور با کاربران کتابخانه ها تبیین شود تا کتابخانه های ایران، امکانات و توانمندی های منحصربفرد تلفن همراه را برای ارائه خدمات کتابخانه ای به کاربران در عصر جدید اطلاع رسانی استفاده نمایند.
<strong> </strong>سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321شناسایی و معرفی عمده ترین عوامل طبیعی و غیر طبیعی آسیب رسان به کتابخانه ها: توصیه ها و راهبردها12051355FAسید عباس مرجانیکارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی و رئِس بخش محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضویJournal Article20171028انسان همواره با مضبوط و مکتوب نمودن اندیشهها، دانستهها و داشتههای فکری خود روی اقسام مواد اطلاعاتی سعی داشته تا از هویت انسانی خود حراست و صیانت نماید. اما در عالم طبیعت، عوامل و حوادث طبیعی و غیر طبیعی وجود دارند که همیشه بر توان انسان سیطره و احاطه دارند و مدام انسان و دستاوردهای انسانی را تهدید میکنند. یکی از این دستاوردها، که همواره در معرض تهدید است کتابخانهها و منابع کتابخانهای هستند. اندیشمندان و متخصصان، تاکنون عوامل زیادی را شناسایی کردهاند، ولی در این مقاله سعی بر آن است تا عمدهترین حوادث و بلایای طبیعی و غیرطبیعی آسیبرسان به کتابخانهها معرفی شوند. تا اقدامات و راهبردهای مناسبی برای مواجهه و مقابله با این عوامل جهت کاهش صدمات و خسارات وارده احتمالی اتخاذ گردد. از مهمترین این عوامل میتوان به سیل، زلزله، آتشسوزی، خسارات آب ناشی از خرابی تأسیسات ساختمان، طوفان و گردباد، صاعقه، آتشفشانها، اعمال تروریستی، جنگ، شورشها و ناآرامیهای شهری، سونامی و سرقت اشاره نمود. شناخت دقیق این عوامل به کتابداران و مدیران کتابخانه این امکان را میدهد تا با برنامه ریزی و برنامههای راهبردی از وقوع چنین حوادثی پیشگیری نمایند و اثرات این حوادث را به حداقل ممکن برسانند.سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویشمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی2008-451X5شماره 18 بهار 139220130321مجله هیئت علمیه دانشوران؛ از نشریات انقلاب مشروطه1751356FAسید مهدی سید قطبیکارشناس ارشد علوم کتابداری و اطلاع رسانی و کارشناس تالار مطبوعات سازمان کتابخانه ها موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضویJournal Article20171028این مقاله به سیر تاریخی نخستین نشریات ایرانی و مجله هیئت علمیه دانشوران میپردازد. در ابتدا مشخصات ظاهری نشریه و سید محسن حسینی بجنوردی معرفی نموده و سپس هدفو محتوای مجله را بررسی میکند. در پایان به اهمیت و جایگاه این مجله در میان منابع مطبوعاتی پرداخته شده است.