2024-03-29T15:47:34Z
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/?_action=export&rf=summon&issue=6708
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
رسانههای دیجیتالی در مسیر تغییر رفتار اطلاعیابی
ثامنه
توکلی
تاریخ با تغییرات عجین شده، تغییراتی گاها شدید که مرز دوره قبل و بعد از خود بهحساب میآیند. این تغییرات اساسی در طول تاریخ بشر به چهار دوره یا موج[1] قابلتقسیم است. مروری بر تولد این دورهها نشان از نیاز بشر در دورههای مختلف دارد؛ اما آنچه در دو دوره اخیر موردتوجه بوده، اطلاعات و سرعت نیاز به اطلاعات است که به مدد استفاده از ابزار فناوری اطلاعات با رشد چشمگیری مواجه بوده است به طوری که بهتبع آن تنوع محصولات و تنوع محملهای اطلاعاتی در حوزه خواندن، سلایق و رفتار اطلاعیابی کاربران را دستخوش تغییرات بسیاری کرده است. در این بین رسانههای دیجیتالی در حال و هوای منقلب مطالعه سهم به سزایی دارند آنچنان که عصر اطلاعات و ارتباطات با امکاناتی که برای انتقال متن و تصویر فراهم ساخته، مخاطب اصلی نشر کتاب را که صرفاً خواننده محسوب میشده به خواننده- شنونده- بیننده تبدیل کرده است. در ابتدا و در اوایل دهه هشتاد، اینترنت و مرور صفحات وب و در حال حاضر نیز همهگیر شدن شبکههای اجتماعی، روند خواندن به قصد یادگیری یا خواندن به قصد سرگرمی را با تغییرات ساختاری فراوانی مواجه ساخته است و علاوه بر آن در اغلب موارد به کسب اطلاعات تصادفی منجر گردیده است. در این عرصه نیز کتابخانههای دیجیتالی با تغییر رفتار اطلاعیابی همگام بودهاند. اما این اوضاع (کسب اطلاعات تصادفی) در کتابخانههای دیجیتالی به شکلی هدفمندتر برای کاربران خاص دنبال میشود. وجود کتابهای الکترونیکی فقط متن، کتابهای الکترونیکی دارای تصاویر اسکن شده، کتابهای الکترونیکی با تصاویر متحرک، کتابهای الکترونیکی سخنگو، کتابهای الکترونیکی چندرسانهای و در کنار آن دستیابی به مجلات الکترونیکی، پایگاههای اطلاعاتی، وبسایتهای مرتبط و غیره، همه و همه در این تغییر سهیماند؛ اما با وجود نفوذ و گسترش رسانههای دیجیتال در میان جامعه و علیرغم اینکه تلفن همراه در میان رسانههای دیجیتال سهم زیادی در پوشش دهی زمان استفاده از فناوری در خانوارهای ایرانی دارد، متأسفانه هنوز اغلب کاربران این فضای نوین فرهنگی، با فرصتها، چالشها، فرهنگ استفاده صحیح و این ابزار متحول و اثرگذار آشنایی کافی ندارند؛ بنابراین از طرفی تغییرات مستمر در جامعه مستلزم اتخاذ رویکردها و سیاستهای جدید و همچنین در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی با اتکا به ابزارهای جدید فناوری و استفاده از فرصتهای به وجود آمده به نفع کاربران کتابخوان، نیاز به همگامی هرچه سریعتر با جامعه متحول دارد؛ هرچند از طرف دیگر هنوز در این راستا شاخصهای مشخصی جهت سنجش معرفی نشده است. چراکه نگارنده بر این باور است که در شرایط کنونی، درصدِ زمانی که به مطالعه اختصاص داده میشود در حال افزایش است و آمار مطالعه با احتساب آنچه از طریق تلفن همراه دست به دست میگردد با آمار مطالعه رسمی تفاوتهای چشمگیری دارد. [1] موج اول: عصرکشاورزی؛ موج دوم: عصر صنعت؛ موج سوم: عصر اطلاعات؛ موج چهارم: عصر مجازی
2018
02
20
1
2
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_57931_711809c78b1973624675c77c8c40c322.pdf
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
بررسی تطبیقی میزان آشنایی کتابداران آستان قدس رضوی با مؤلفههای وب تعاملی و وب معنایی
فاطمه
زارعی شاندیز
انیس
میری
اعظم
افسری
کتابخانهها از آغاز پیدایش وب به ضرورت حضور بر روی وب پی بردند و مدتی کوتاه پس از ظهور وب، ابتدا دادههای کتابشناختی خود را بر روی وب ارائه نمودند و سپس شبکههای ائتلافی فهرستگان ها را توسعه دادند. با گذر زمان گسترش قابلیتهای وب، تحول نسلهای کتابخانهها و تکامل محملهای اطلاعاتی آنها به شکل دیجیتالی، کتابخانهها توانستند محتوای منابع خود را نیز بر روی وب دسترسپذیر سازند. هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان آشنایی کتابداران کتابخانههای آستان قدس رضوی با وب میباشد. روش پژوهش پیمایشی توصیفی از نوع کاربردی است. جامعه آماری پژوهش شامل 105 نفر از کتابداران آستان قدس رضوی است و ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته، با سؤالات بسته و باز بوده که پایایی آن با محاسبه آلفای کرونباخ 90 تعیین گردید و روایی آن نیز بر اساس مرور متون و مشاهدات پژوهشگر از ابزارهای وب است و توسط چند تن از اساتید رشته کتابداری مورد تأیید قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان داد که میزان آشنایی کتابداران از امکانات وب 2 به صورت میانگین 5/31 میباشد که نسبت به میانگین کتابخانههای دانشگاهی پایینتر میباشد. آشنایی کتابداران آستان قدس رضوی با وب 3 بهطور میانگین حدود 75/14 میباشد که نشاندهنده این است که کتابداران به میزان بالایی از فناوری فاصلهدارند و آموزش کتابداران درزمینه فناوریهای روز، لازم و ضروری به نظر میرسد. در این پژوهش، میزان آشنایی کتابداران با زبان انگلیسی موردنیاز برای استفاده از فنآوریها نیز موردبررسی قرار گرفت که این میزان آشنایی بهطور متوسط 50 درصد تعیین شد. کتابداران نیز تمایل زیادی به برگزاری کلاسهای آموزش زبان انگلیسی توسط سازمان دارند.
وب 2
وب 3
کتابداران
کتابخانههای آستان قدس رضوی
2018
02
20
1
17
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_58516_97527b7248e84e45027d816242f990b2.pdf
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
کارت امتیازی متوازن و ضرورت استفاده از آن در ارزیابی عملکرد کتابخانه ها
حسین
خسروی
جهت اطمینان از این امر که کتابخانه ها در راستای بهبود ارائه و ارتقای خدمات و تولیدات خود حرکت می نمایند؛ ارزیابی عملکرد آنها ضروری است. با توجه به اینکه استفاده از کارت امتیازی متوازن[1]، به عنوان یکی از جدیدترین روش ها و تکنیک های مدیریت عملکرد در عصر حاضر می باشد، هدف از مقاله حاضر معرفی فواید استفاده از روش کارت امتیازی متوازن در ارزیایی عملکرد کتابخانه ها و نیز چگونگی انجام این روش است. روش پژوهش توصیفی– تحلیلی است؛ به نحوی که از منابع کتابخانه ای در این زمینه استفاده شده است. در فرایند استفاده از کارت امتیازی متوازن، ارزیابی عملکرد کتابخانه در سه بعد کارآیی (انجام درست کارها)، اثربخشی (انجام کارهای درست) و تحول تکاملی (توانایی تطبیق با تغییر) به صورت متوازن انجام می شود و برای کاربرد اثربخش این روش در یک کتابخانه باید به صورت همزمان از یک طرف به ویژگیهای ماهوی روش کارت امتیازی متوازن و از طرف دیگر به ویژگیهای آن کتابخانه توجه نمود. همچنین استفاده از کارت امتیازی متوازن برای ارزیابی عملکرد کتابخانه ها دارای فواید زیادی است که مهمترین آنها عبارتند از: بهبود اثر بخشی مدیریت از طریق داشتن یک تصویر کلی قابل اجرا از استراتژی؛ بهینه سازی پیامدها و خروجیهای استراتژیک برای مجموعه ای از منابع و دارائیها؛ ایجاد تصویری کلی از وضعیت و روند حاکم بر کتابخانه از گذشته تا حال و امکان آینده نگری در امور مختلف؛ ایجاد انسجام و یکپارچگی جهت رسیدن به اهداف سازمانی؛ کمک به تمرکز کل سازمان در انجام اموری که منجر به ترقی و پیشرفت در عملکرد می شود و در نهایت ارائه گزارش جامع و مختصر از عناصر اساسی و کلی کتابخانه و به دنبال آن پشتیبانی از توسعه، رشد و ایجاد فرصتهای تعالی. [1]. balanced scorecard
بازاریابی در کتابخانهها
مدیریت عملکرد
ارزیابی عملکرد
تعالی سازمان
کارت امتیازی متوازن
2018
02
20
1
19
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_58526_1655705e531462ad66f83cc4a465e76b.pdf
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
مروری بر متون اقتصاد اطلاعات
مهدی
زینالی
باگذشت زمان، اطلاعات بهعنوان کالا شناخته شد و خریدوفروش آن موردبحث اقتصاددانان و کتابداران و اطلاعرسانان قرار گرفت. امروزه اقتصاد اطلاعات به یکی از مباحث نوپا در رشته علم اطلاعات و دانش شناسی تبدیل گردیده است. آگاهی از روندهای انجام پژوهش در یک حوزه، زمینههای پژوهش نشده یا کمتر پژوهش شده، شناختن افراد باتجربه و متخصص در آن حوزه و پژوهشهای انجامشده توسط آنها، برای پژوهشگران از اهمیت بسزایی برخوردار است. در همین راستا در پژوهش حاضر سعی شده است تا با مرور پژوهشهای انجامشده در این حوزه، زمینههای پژوهش شده آشکار و دسترسی بدانها برای پژوهشگران تسهیل شود؛ همچنین آشنایی کلی با متون و موضوعات و پژوهشگران حوزه اقتصاد اطلاعات برای پژوهشگران جوان حاصل شود. بهطور خلاصه میتوان گفت که مباحث نظری درزمینه اقتصاد اطلاعات (بهجز بازاریابی) از بنیه قوی برخوردار نیست گرچه پژوهشهای عملی انجامشده است اما این مشهود است که وضعیت بنیانهای نظری در یک حوزه بهصورت مستقیم کیفیت پژوهشهای عملی را نشان میدهد.
اقتصاد اطلاعات
قیمتگذاری اطلاعات
بازاریابی اطلاعات
توزیع اطلاعات
خرید اطلاعات
2018
02
20
1
24
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_58522_3d70499db770f7bb81a4659a18839431.pdf
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
بررسی رابط کاربر خدمات میز مرجع مجازی (پرسش از کتابدار)؛ کتابخانههای خارج از کشور و ارائه الگوی پیشنهادی برای کتابخانه دیجیتال آستان قدس
مریم
زبردست
عباس
مرجانی
هدف پژوهش حاضر، بررسی رابط کاربر خدمات مرجع الکترونیکی«پرسش از کتابدار» در کتابخانههای دنیا و تعیین الگوی خدمات پرسش از کتابدار کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی است. مؤلفههای این پژوهش دسترسی، طراحی رابط کاربر، ویژگیهای مربوط به نمایش اطلاعات، انسجام و یکدستی، راهنمای کاربر، تعامل، بازخورد، انعطافپذیری و شخصیسازی است. شیوه بررسی در این پژوهش بر اساس سیاهه وارسی مؤلف ساخته، از مؤلفههای مؤثر در تعیین رابط کاربر میباشد که مشخصات خدمات مزبور با آن بررسی شده است. جامعه پژوهش شامل 16 کتابخانه دانشگاهی و عمومی ارائه دهنده این خدمات در خارج از ایران میباشد. یافتههای پژوهش نشان می دهد بیش از نیمی از مراکز مورد بررسی محل قرارگیری مناسبی برای ورود آسان کاربران به این خدمات در نظر گرفتهاند. تمامی وبگاهها از رنگ سفید برای زمینه و بیشتر آنها از رنگ آبی و طیفهای آن برای پبوندها استفاده کردهاند. بیشتر مراکز برای راهنمایی سریعتر کاربران، قسمت پرسشهای متداول را فراهم کرده و گزینه «راهنما» در صفحات مورد دقت قرار گرفته است. دریافت بازخورد و انعکاس رضایت یا عدم رضایت کاربر و ارائه خدمات ویژه، عضویت افراد و تغییر رابط کاربر برای افراد ناتوان و کودکان مورد توجه مراکز بوده است. نتایج نشان دهنده لزوم رعایت مؤلفههایی نظیر فراهم نمودن دسترسی آسان به خدمات مرجع مجازی، انتخاب رنگهای مناسب در طراحی سایت، استفاده از اصطلاحات ساده و مأنوس، امکان استفاده راحت از سایت برای کاربران از طریق انتخاب قلم مناسب و تصاویر، ایجاد آرشیو پرسشها و پاسخها و نمایه برای جستجوی مطالب، ایجاد نقشه سایت و راهنماهای مناسب برای استفاده بهتر کاربران و ... می باشد.
خدمات پرسش از کتابدار
خدمات مرجع مجازی
رابط کاربر
کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی
2018
02
20
1
27
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_58518_87408ef7132dfbf021b74af37314852b.pdf
شمسه: نشریه الکترونیکی سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
شمسه
2008-451X
2008-451X
1396
9
شماره 36-37 پاییز و زمستان 1396
طبقهبندی عوامل مؤثر در شکست پروژههای مدیریت دانش
سکینه
علوی فر
افسانه
سروی
از اواخر دهه 90 میلادی که مدیریت دانش محبوبیت پیدا کرد، تحقیقاتی درزمینه علل عدم موفقیت آن صورت گرفته است. هدف این پژوهش با این امید که موفقیت پروژههای آتی افزایش یابد آن است که مشکلات معمول مدیریت دانش را نشان دهد. درنتیجه با استفاده از یافتههای این تحقیقات به دنبال سازماندهی و دستهبندی علل عدم موفقیت مدیریت دانش است. عوامل عدم موفقیت مدیریت دانش در این مقاله به دو دسته تقسیمشده است: عوامل علی و عوامل نتیجهای. عوامل علی شامل: نبود شاخص برای بررسی عملکرد و غیرقابلاندازهگیری بودن مزایا، حمایت ناکافی مدیران، برنامهریزی، طراحی، هماهنگی و ارزیابی نامناسب، مهارت ناکافی مدیران دانش و کارمندان، وجود مشکلات متعدد در فرهنگسازمانی، ساختار سازمانی نامناسب است و عوامل نتیجهای شامل: عدم مشارکت گسترده، ارتباط ضعیف، کیفیت پایین و غیرقابل استفاده بودن، تأکید بیش از حد بر یادگیری رسمی، نظاممندسازی و نیازهای اساسی، استفاده نامناسب از فناوری، بودجهبندی نامناسب، عدم مسئولیتپذیری و مالکیت، هدر رفت دانش از طریق کنارهگیری و بازنشسته شدن کارکنان. یافتههای این مقاله نظریات موجود در رابطه با علل عدم موفقیت مدیریت دانش به شکلی منطقی است تا افراد و دانشجویان به راحتی بتوانند از آن استفاده کنند. با توجه به این دستهبندی و جهت درک بهتر تأثیرگذاری و تأثیرپذیری و رابطه علت و معلولی میان عوامل عدم موفقیت و همچنین برای شناسایی رابطه میان این عوامل و محیط اجرای مدیریت دانش این پژوهش صورت گرفته است.
دانش
مدیریت دانش
عدم موفقیت
عوامل شکست
عوامل علی
عوامل نتیجهای
فرهنگسازمانی
بهرهگیری از فناوری
2018
02
20
1
30
https://shamseh.aqr-libjournal.ir/article_58524_928dffa312de74fc0c559dc274ec6686.pdf