زنان چه کتاب هایی مطالعه می کنند؟ بررسی گرایش موضوعی کتاب های به امانت گرفته شده در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

معاون امور کتابخانه های وابسته

چکیده

زنان در روند توسعه فرهنگی و اجتماعی نیازمند نوسازی آگاهی ‌ها و افزایش دانسته ‌های خود از طریق مطالعه می ‌باشند. کتابخانه ها با استفاده از نظام های خودکار امانت می توانند به تحلیل و ارزیابی میزان استفاده از منابع اطلاعاتی پرداخته و با تعیین گرایش های موضوعی و ارائه سیاهه کتاب های پرمخاطب در توسعه فرهنگی زنان و افزایش میزان مطالعه آنها نقش داشته باشند. هدف این پژوهش بررسی گرایش های موضوعی کتاب های به امانت گرفته شده از سوی زنان و ارائه اطلاعات کتابشناختی کتاب های پرمخاطب می باشد. نوع پژوهش کاربردی و از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. جامعه پژوهش، کلیه کتاب هایی است که زنان طی سال های 1385 تا تیرماه 1392 از کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به امانت گرفته اند. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از شیوه های آمار توصیفی (درصد، میانگین و انحراف معیار) استفاده شده است. بدین منظور، گزارش کتاب هایی که بیش از 50 بار در دوره زمانی مورد مطالعه به امانت گرفته شده بودند از نرم افزار کتابخانه برحسب ده موضوع کلی رده بندی دیویی اخذ گردید. نتــایج پژوهش نشان داد زنان به کتاب های ادبی و داستان در رتبه اول و کتاب های علوم عملی در رتبه دوم و کتاب های دین در رتبه سوم اقبال نشان داده اند. کمترین اقبال زنان به کتاب های زبان، تاریخ و جغرافیا و هنر می باشد. در موضوع ادبیات، گرایش عمده زنان به مطالعه داستان های فارسی (85.48%) است. در موضوع علوم عملی، کتاب های حسابداری (20.93%)، آشپزی (18.60%)، زناشویی (18.60%) و زیبایی (13.95%)؛ در موضوع دین، مطالعه تفاسیر قرآن کریم (30%)؛ در موضوع علوم اجتماعی، کتاب های حقوقی (46.66%) و سپس آزمون های استخدامی (26.66%)؛ در موضوع علوم طبیعی، کتاب های آمار و احتمالات (41.66%) و سپس ریاضیات (16.66%)؛ در موضوع کلیات، کتاب های کامپیوتری (100%)؛ در موضوع فلسفه و روانشناسی، کتاب های روانشناسی و موفقیت (66.66%)؛ در موضوع هنر، کتاب های آموزش بافتنی (40%)؛ در موضوع تاریخ و جغرافیا، کتاب های فرهنگ نام ها (66.66%) و در موضوع زبان، آموزش صرف و نحو زبان عربی (60%) و مکالمه زبان انگلیسی (40%) است. در نهایت، سیاهه تعداد 243 عنوان کتاب پرمخاطب به تفکیک ده موضوع کلی رده بندی دیویی دسته بندی و ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها


مقدمه

با ظهور نظام های نوین امانت، جنبه‌ ها و وظایف جدید و متنوع ‌تری برای بخش امانت پدید آمده است؛ مانند تهیه نیمرخ سنی و تحصیلی استفاده ‌کنندگان، افزایش تعداد و نوع اخطاریه ‌ها و اطلاعیه ‌های صادر شده توسط نظام امانت، دریافت درخواست‌ های خرید کتاب، بررسی موضوعی و عنوانی منابع امانت داده شده و روش‌ های متفاوت برای افزایش یا کاهش جریمه‌ های دیرکرد، و بخشش جریمه‌ ها (دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌ رسانی). استفاده از نظام های خودکار امانت می ‌تواند در تحلیل و ارزیابی میزان استفاده از منابع اطلاعاتی مختلف، وجین و مجموعه‌ سازی منابع کتابخانه نیز نقش تعیین ‌کننده‌ای داشته باشد و به مدیران کتابخانه ‌ها در تصمیم‌ گیری ها کمک کند. به طور مثال، از طریق بیشتر نظام های خودکار امانت منابع، به سرعت و دقت می ‌توان از بیشترین و کمترین میزان امانت منابع کتابخانه برحسب عنوان یا موضوع آگاهی حاصل کرد و اطلاعات آماری به دست آمده را در سیاستگذاری های مجموعه‌ سازی مورد استفاده قرار داد (قاضی زاده، 1388). البته به نظر دیانی (1384: ص. 112) ارزش کتابخانه به تعداد متون به امانت رفته بستگی ندارد، بلکه ارزش کتابخانه با توجه به اثر آن در رفتار و تصمیمات خواننده تعیین می شود. سؤال اصلی این نیست که چه تعداد کتاب به امانت رفته است. سؤال این است که مطالعه متن یا متون مورد نظر، چه اثری بر تصمیمات و خط مشی مطالعه کنندگان دارند یا داشته اند. رانگاناتان نیز معتقد است پراکندگی موضوعی کتاب های به امانت رفته می تواند راهنمایی باشد برای پراکندگی موضوعی انتخاب کتاب. (دیانی، 1384: ص. 143 و 144)

یکی از محققان کتابداری ] باومن[ اعتقاد دارد که برای ایجاد یک مجموعه مناسب لازم است که فهم درستی از ویژگی های موضوعی متون (روابط درونی و متقابل موضوعات) و قواعد حاکم بر تبادل افکاری که از طریق رسانه های گروهی (کتاب، مجله، نوار و ...) انجام می گیرد داشته باشیم. وی به این نتیجه رسید کتابخانه هایی که مجموعه سازی خود را بر مبنای نیازهای بالفعل مراجعان سازمان می دهند به دو مسئله مهم توجه ندارند: اول، اینکه استفاده کنندگان از کتابخانه گروه خاصی هستند با رفتارهای شخصی و نیازهای بالفعل متغیر، به همین دلیل رفتارهای گذشته آنان نمی تواند بیانگر نیازهای بالفعل آینده ایشان نیز باشد. دوم، با توجه به اینکه مواد و کتاب های تازه چاپ شده بیشتر از سایر مواد به امانت برده می شوند، لذا کتابداری که به اندازه گیری گردش کتاب به منظور مجموعه سازی می پردازد تنها به اندازه گیری قسمتی از مجموعه که اخیراً خریداری شده است می پردازد نه به کل مجموعه که ممکن است در یکی از نقاط بین ضعیفترین و قویترین مجموعه ها قرار داشته باشد. وی اظهار می کند که همین نقص اساسی ایجاب می کند که نیازهای بالقوه جامعه کتابخانه نیز به عنوان عاملی بسیار مهم در مجموعه سازی به حساب آید. (دیانی، 1384: ص. 154 و 155)

 

بیان مسأله

کشور ما در مقایسه با کشورهای پیشرفته و حتی سایر کشورهای جهان سوم، پایین ترین سرانه را از نظر مطالعه و کتابخوانی دارا می باشد(اصغرنژاد، 1380: ص. 6). پایین بودن مطالعه کتاب ها و مواد خواندنی غیر درسی در میان مردم می تواند از علل و عوامل مختلفی سرچشمه بگیرد و شناخت این علل می تواند راهگشای بسیاری از مسئولان امر و دست اندرکاران باشد تا از این طریق بتوانند راه های تشویق مردم به مطالعه کتاب را تشخیص دهند و در جهت ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی در میان آنان گام های لازم را بردارند و برنامه های دقیقی را پایه ریزی کنند. در این رهگذر کتابخانه ها می توانند با شناسایی علایق مطالعاتی مردم و معرفی کتاب های پر مخاطب کمک شایانی در جهت ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی داشته باشند. در بررسی مقایسه وضعیت مطالعه مردم در بین سال های 1353 تا 1376 مشخص گردید مطالعه کتاب بین مردان بیشتر از زنان است (سامانیان، 1377: ص. 8).در بین زنان نیز با توجه به نتایج حاصل از مقایسه فعالیت های کتاب خوانی و مطالعه نشریات براساس طرح "فعالیت و مصرف فرهنگی خانواده" مشاهده شده است که زنان خانه دار از زنان شاغل و زنان متأهل از دختران مجرد فعالیت فرهنگی کمتری دارند. این در حالی است که نسبت فعالیت، به اقتضای طبقه اجتماعی افراد و داشتن تحصیلات عالی تغییر می کند(رجب زاده، 1382: ص. 165). در همین راستا، زنان - که مسئولیت پرورش نسل آینده را در روند توسعه فرهنگی و اجتماعی بر عهده دارند - نیازمند نوسازی آگاهی ‌ها و افزایش دانسته ‌های خود از طریق مطالعه می‌باشند. مطالعه با هر قصدی که انجام شود، لذت یا سرگرمی، یادگیری و یا تصمیم ‌گیری بهتر، تغییراتی در فکر و اندیشه ایجاد می‌کند که اگر توسعه یابد، رشد فکری و روشنی اندیشه را به دنبال دارد(کیانی خوزستانی، رضایی شریف آبادی و سام، 1389). این مسئله دغدغه این پژوهش است تا با تعیین گرایش های موضوعی مطالعه زنان در یک کتابخانه بزرگ و ارائه سیاهه کتاب های پرمخاطب بتواند در توسعه فرهنگی زنان و افزایش میزان مطالعه آنها نقش داشته باشد.

 

پیشینه تحقیق

حری (1375: ص. 60 و 61) در بررسی گرایش موضوعی کتاب در مدت ده سال 1363 تا 1372 با توجه به شاخص تعداد عناوین کتب منتشره، به غلبه موضوعی چاپ کتاب های دین و ادبیات و در رتبه سوم به حوزه علوم عملی اشاره نموده است.

رداد (1378) در پژوهشی به بررسی گرایش های موضوعی استفاده کنندگان کتابخانه مرکزی و کتابخانه های اقماری آستان قدس رضوی پرداخت. نتایج این پژوهش نشان داد بیشترین کتاب های مورد مراجعه در موضوع ادبیات، علوم عملی و علوم دینی است. از آنجا که داده های پژوهش رداد مرتبط ترین داده ها با این پژوهش به لحاظ اخذ جامعه آماری از کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی است جزئیات آمار مربوط به مطالعه زنان در قسمت بحث و نتیجه گیری مطرح و مورد استفاده قرار گرفته است.

در پژوهش ملی "رفتارهای فرهنگی ایرانیان" پیرامون فعالیت و مصرف کالاهای فرهنگی در 28 مرکز استان کشور مشخص گردید کتاب های رمان و داستان با 17.7 درصد بالاترین نسبت خواننده را به خود اختصاص داده است. در مرتبه بعد، کتاب های دینی با 14.4 درصد و در مرتبه سوم کتاب های شعر و ادب با 12.8 درصد قرار دارند(به نقل از غیاثوند، 1390: ص. 22).

در پژوهش "سبک مصرف کتاب در شهر تهران" از جامعه نمونه افراد 15 سال به بالای مناطق بیست و دوگانه شهر تهران در سال 1388 خواسته شد نوع کتب مورد علاقه اشان را از میان کتاب های غیردرسی تاریخی، سیاسی، علمی و تخصصی، اجتماعی، روان شناسی، هنری، رمان و داستان، فلسفی، اقتصادی، ورزشی، بهداشتی، آشپزی، ازدواج و خانوادگی، شعر و ادبیات، دینی بیان نمایند. نتایج به دست آمده نشان داد که کتاب های رمان و داستان با 23.7 درصد، تاریخی با 15.1 درصد، دینی با 13.2 درصد، روان شناسی با 12.2 درصد و علمی و تخصصی با 10.4 درصد از جمله کتاب های مورد علاقه شهروندان تهرانی می باشد. (غیاثوند، 1390: ص. 67 ، 83 و 105)

کیانی خوزستانی، رضایی شریف آبادی و سام (1389) در قسمتی از پژوهش خویش با عنوان بررسی وضعیت مطالعه زنان شاغل و خانه دار شهر شیراز، به بررسی موضوع های مورد علاقه زنان شاغل و خانه ‌دار پرداختند و مشخص شد موضوع های پزشکی با میانگین 81/3، روانشناسی با میانگین 79/3، رمان با میانگین 62/3 و مذهبی با میانگین 37/3 بیشتر از سایر موضوع ها مورد علاقه آنان است. این در حالی است که موضوع های سیاسی با میانگین 08/2، فنی- مهندسی با میانگین 89/2، و تاریخی با میانگین 9/2، کمتر از موضوع های دیگر مورد توجه آنها قرار دارد.

حبیب پور گتابی و غفاری (1390: ص. 94) در بررسی توسعه فرهنگی زنان استان قم به این نتیجه رسیدند که میزان توسعه فرهنگی زنان در این استان از حد متوسط و نرمال پائین تر است. آنها در قسمتی از داده های خود دریافتند زنان این استان بیش تر کتاب های رمان، داستان، دینی و مذهبی می خوانند تا تاریخی، اجتماعی، سیاسی، روانشناسی و تربیتی.

 

سؤال‌های پژوهش

این پژوهش در پی پاسخ به این سوالات می باشد:

  1. گرایش های موضوعی کتاب های به امانت گرفته شده از سوی زنان در طی سالهای 1385 تا 1392 در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی چگونه بوده است؟
  2. عناوین و مشخصات کتاب های پرمخاطب زنان به تفکیک ده موضوع کلی رده بندی دیویی چیست؟

 

هدف

هدف اصلی این پژوهش تعیین گرایش های موضوعی کتاب های به امانت گرفته شده از سوی زنان عضو کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در طی سالهای 1385 تا 1392 می باشد. از طرف دیگر تشویق مردم به مطالعه و حمایت از رشد فکری و آموزش مادام العمر از اهداف کتابخانه های عمومی است. برای حصول به این امر، شناسایی کتاب های پرمخاطب و مورد استقبال با توجه به گرایش موضوعی و ارائه مصادیق واقعی علایق زنان جامعه به کتاب های خاص، هدف دیگر این پژوهش می باشد.

 

 

روش پژوهش

نوع تحقیق براساس اهداف تحقیق کاربردی و از روش تحلیل محتوا برای بررسی جامعه پژوهش استفاده شده است. نظر به یافته محبوب (1391) که شاخص امانت تبیین کننده میزان مطالعه در جامعه است و می توان با ضریب اطمینان خوبی با پایش شاخص امانت، سرانه مطالعه آزاد در جامعه را پیش بینی کرد؛ جامعه پژوهش، کلیه کتاب هایی است که زنان طی سالهای 1385 تا تیرماه 1392 از بخش گردش کتاب زنان (بزرگسالان) کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به امانت گرفته اند.

 

روش گردآوری و تجزیه و تحلیل اطلاعات

ابزار گردآوری اطلاعات، روش مشاهده غیر واکنشی است. بدین ترتیب که به جای مشاهده مراجعان به کتابخانه، سابقه امانت کتاب ها در نرم افزار کتابخانه مورد بررسی قرار گرفته تا مشخص شود چه کتاب هایی بیش از سایر کتاب ها به امانت رفته است (دیانی، 1384: ص. 41 و 42). داده ها با استفاده از آمار توصیفی (درصد، میانگین و انحراف معیار) تجزیه و تحلیل و رتبه بندی شده اند. گزارش امانت و تمدید کتاب از نرم افزار کتابخانه با تعیین شاخص امانت بیشتر از 50 بار، براساس عملکرد بخش گردش کتاب بانوان (بزرگسالان) به تفکیک ده موضوع کلی طرح رده بندی دیویی از ابتدای سال 1385 تا پایان تیر ماه 1392 اخذ گردید.[1] تعداد کتاب هایی که زنان بیش از 50 بار به امانت گرفته یا تمدید نموده اند 280870 نسخه می باشد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده و دسترسی به نتایج، از برنامه اکسل استفاده گردید. از طریق نرم افزار مذکور، تعداد و درصد کتابهای به امانت رفته به تفکیک موضوع در چند مرحله پالایش و رتبه بندی گردید و وضعیت گرایش موضوعی کتاب های مورد استقبال زنان مشخص و عناوین و مشخصات کتاب های پرمخاطب به دست آمد.

 

 

یافته‌های پژوهش

داده های گزارش امانت و تمدید کتاب با شاخص امانت بیشتر از 50 بار حاوی اطلاعات تعداد 280870 نسخه کتاب می باشد. گزارش این تعداد کتاب، حجم اطلاعات زیادی را در برگرفت که بصورت فایل ذخیره گردید. در نگاه اولیه به این داده ها مشخص گردید زنان به کتاب های ادبی و داستان(47.65%) علاقه بسیار زیادی نشان داده اند. در رتبه بعدی به کتاب های علوم عملی(17.93%) توجه داشته اند. نیز مشخص گردید زنان نسبت به کتاب های چاپ شده در سایر موضوعات توجه اندکی داشته اند تا جایی که کتاب های تاریخ و جغرافیا(1.47%) و زبان(3.25%) در آمار امانت کتاب، کمترین درصد عناوین را به خود اختصاص داده اند.

ارائه سیاهه عناوین 280870 کتاب برای نشان دادن کتاب های مورد اقبال زنان راهگشاست لیکن با دقت در سیاهه اخذ شده مشخص گردید نرم افزار کتابخانه امکان ارائه آمار امانت کتاب برای هر عنوان را به طور مشخص ندارد، بلکه به علت وجود ابوابجمعی منابع، هر نسخه کتاب دارای شماره منحصر به فرد اموالی است و نرم افزار براساس تعداد رخدادهای امانت برای هر شماره اموالی گزارش ها را تنظیم می نماید. با توجه به این مسئله، کلیه سیاهه های عناوین کتاب ها به ترتیب حروف الفبای عنوان با ذکر شماره اموالی مرتب گردید. سپس آمار امانت و تمدید هر نسخه از هر عنوان کتاب با حذف عناوین تکراری مشخص گردید. به عبارت دیگر، با توجه به اطلاعات هر رکورد در نرم افزار کتابخانه، آمار امانت هر نسخه از یک عنوان کتاب جمع و اطلاعات عنوان آن نسخه (شماره اموالی) از گزارش حذف گردید. براساس اطلاعات پالایش شده در این مرحله گزارش جدید به تفکیک موضوع بدست آمد که آمار آن در جدول شماره (1) مشخص شده است.

 

جدول 1) آمار امانت و تمدید کتاب بیش از 50 بار با حذف نسخه های تکراری

ردیف

موضوع

تعداد

درصد

رتبه

1

کلیات

115

4.77

6

2

فلسفه و روانشناسی

138

5.72

5

3

دین

196

8.13

3

4

علوم اجتماعی

141

5.85

4

5

زبان

80

3.32

9

6

علوم طبیعی

94

3.90

8

7

علوم عملی

456

18.91

2

8

هنر

101

4.19

7

9

ادبیات

1054

43.72

1

10

تاریخ و جغرافیا

36

1.49

10

جمع

2411

100 درصد

-

 

با توجه به داده های پالایش شده مندرج در جدول شماره (1) تعداد 2411 عنوان کتاب به ترتیب بیشترین میزان امانت و تمدید رتبه بندی شد. در این دسته بندی نیز کتاب های ادبی(43.72%) و علوم عملی(18.91%) به ترتیب در صدر قرار گرفتند و کتاب های تاریخ و جغرافیا(1.49%) و زبان(3.32%) کمترین درصد امانت را به خود اختصاص داده اند.

با توجه به اینکه هنوز تعداد عناوین بدست آمده از پالایش اطلاعات بسیار زیادتر از آن بود که در یک مقاله بگنجد شاخص میزان امانت را به ازای بیش از 100 عنوان در نظر گرفته و به تفکیک هر موضوع، سیاهه ها رتبه بندی و عناوینی که حایز رتبه امانت و تمدید بیش از 100 بار بود  بدست آمد. براساس این اطلاعات کتاب های ادبی(58.78%) و علوم عملی(16.32%) به ترتیب در صدر قرار گرفتند. در این مرحله کتاب های تاریخ و جغرافیا(1.24%) و هنر(2.28%) کمترین درصد امانت را به خود اختصاص داده اند که نسبت به مراحل قبل کتاب های زبان یک رتبه تغییر وضعیت نشان می دهد.

برای پالایش بیشتر سیاهه کتاب های پرمخاطب و رسیدن به عناوین خاص تر، از روش ادغام سیاهه ها و بررسی تطبیقی استفاده شد. بدین منظور سیاهه عناوین کتاب ها به تفکیک موضوع که در مرحله پالایش بر اساس شاخص بیش از 100 بار امانت و تمدید حاصل شده بود را در هم ادغام نموده و سیاهه کلی رتبه بندی گردید. در این مرحله شاخص میزان امانت به عدد 200 بار ارتقا پیدا کرد. نتیجه نهائی حاوی اطلاعاتی است که در جدول شماره (2) درج گردیده است. درکل تعداد 234 عنوان کتاب بدست آمد که زنان بیشتر آنها را امانت گرفته اند. رتبه بندی اطلاعات نهائی در این جدول ضمن تثبیت اقبال زنان به کتاب های ادبی و داستان(52.99%) در اولویت اول، کتاب های علوم عملی(18.38%) رتبه دوم توجه را کسب کرده اند. لیکن در سایر موضوعات تغییر در رتبه بندی مشخص شد بدین نحو که کتاب های علوم اجتماعی(6.41%) در جایگاه سوم، کتاب های علوم طبیعی(5.13%) در جایگاه چهارم، کتاب های مذهبی و دینی(4.27%) در رتبه پنجم، کتاب های کلیات و رایانه(3.42%) در رتبه ششم، کتاب های فلسفی و روانشناسی(2.56%) و کتاب های تاریخ و جغرافیا(2.56%) در رتبه هفتم و کتاب های زبان(2.14%) و کتاب های هنری(2.14%) در رتبه هشتم قرار گرفتند.

 

جدول شماره 2) آمار امانت و تمدید کتاب بیش از 200 بار

ردیف

موضوع

تعداد

درصد

رتبه

1

کلیات

8

3.42

6

2

فلسفه و روانشناسی

6

2.56

7

3

دین

10

4.27

5

4

علوم اجتماعی

15

6.41

3

5

زبان

5

2.14

8

6

علوم طبیعی

12

5.13

4

7

علوم عملی

43

18.38

2

8

هنر

5

2.14

8

9

ادبیات

124

52.99

1

10

تاریخ و جغرافیا

6

2.56

7

جمع

234

100 درصد

-

 

بحث و نتیجه گیری

1- تعیین گرایش موضوعی کتاب های به امانت رفته

برای پاسخ دادن به اولین سوال پژوهش و تعیین گرایش موضوعی کتاب هایی که بیشتر از سوی زنان در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی به امانت برده شده است میانگین امانت کتاب ها برای چهار گروه داده اولیه و پالایش شده محاسبه گردید. همانطور که از داده های جدول شماره (3)  مشخص می شود در تمامی گروه ها، گرایش موضوعی اول برای امانت، کتاب های ادبیات است و در رتبه دوم گرایش به کتاب های علوم عملی است. با توجه به پراکندگی توزیع دفعات امانت کتاب ها در هر گروه نسبت به میانگین مشخص می شود با اختلاف بسیار نسبت به میانگین، رتبه سوم در دو گروه به کتاب های دینی و در دو گروه دیگر به کتاب های علوم اجتماعی اختصاص پیدا کرده است.

 

جدول شماره 3) میانگین دفعات امانت کتاب در مراحل مختلف و رتبه بندی گرایش موضوعی

مراحل بررسی

تعداد

میانگین

رتبه اول ادبیات

رتبه دوم علوم عملی

رتبه سوم

داده های اولیه بیش از 50 بار امانت

280870

28087

133828

50350

20849 دین

بیش از 50 بار امانت با حذف نسخه ای تکراری

2411

241

1054

456

196 دین

بیش از 100 بار امانت

968

97

569

158

49 علوم اجتماعی

بیش از 200 بار امانت

234

23

124

43

15 علوم اجتماعی

 

از آنجا که میانگین قادر نیست پراکندگی اعداد را از یکدیگر به نمایش گذارد انحراف معیار و ضریب اختلاف هر گروه از میانگین محاسبه و در جدول شماره (4) درج گردید.

 

جدول شماره 4) انحراف معیار و ضریب اختلاف میانگین دفعات امانت کتاب در مراحل مختلف

مراحل بررسی

تعداد

میانگین

درجه آزادی

انحراف معیار

ضریب اختلاف

داده های اولیه بیش از 50 بار امانت

280870

28087

1

39305.6

139.9

بیش از 50 بار امانت با حذف نسخه های تکراری

2411

241

1

308.2

127.9

بیش از 100 بار امانت

968

97

1

171

176.3

بیش از 200 بار امانت

234

23

1

37.1

161.3

 

در مقایسه ضریب های اختلاف، ضریب های بزرگتر بیانگر پراکندگی بیشتر، و ضریب های کوچکتر بیانگر پراکندگی کمترند. (دیانی، 1384: ص. 65) با توجه به داده های جدول شماره (4) مشخص می شود چون در چهار دسته بندی فوق ضریب اختلاف دفعات امانت کتاب های گروه بیش از 50 بار امانت با حذف نسخه های تکراری کوچکتر است، بنابراین، تعداد دفعاتی که کتاب های این گروه به امانت برده می شوند بیشتر از تعداد دفعاتی است که کتاب های گروه های دیگر به امانت برده می شوند. طبق بررسی داده های هر مرحله، مشخص شد عناوین کتاب های هر چهار گروه در رتبه بندی یکی است فقط تعداد کل عناوین نسبت به شاخص های تعیین شده (بیش از 50 بار، بیش از 100 بار و بیش از 200 بار امانت) در هر دسته بندی فرق می کند و در عناوین سیاهه 234 عنوان کتاب پرمخاطب حاصل از شاخص بیش از 200 بار امانت، تغییری در مراحل مختلف بررسی مشاهده نشد. هر چند عناوین 2411 کتابی که بیش از 50 بار به امانت رفته اند با حذف نسخه های تکراری برای ارائه به علاقمندان موجود است که می تواند برای بررسی های دقیق تر در خصوص کتاب هایی که بیش از 50 بار تا 200 بار به امانت رفته اند استفاده شود.

برای آنکه داده های یافت شده از گرایش موضوعی کتاب های به امانت گرفته شده از سوی زنان با داده های پژوهش های مرتبط مطابقت شود از نتایج پژوهش رداد (1378) در بررسی گرایش های موضوعی استفاده کنندگان کتابخانه مرکزی و کتابخانه های اقماری آستان قدس رضوی استفاده شد. به طور کلی پژوهش رداد (1378: ص. 79) نشان داد بیشترین کتابهای مورد مراجعه زنان و مردان درباره ادبیات، علوم عملی و علوم دینی است. با توجه به ریز داده های رداد مشخص می شود در تالارهای قفسه باز و امانت بانوان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی کتاب های ادبیات (06/24 درصد) پر استفاده ترین و کتاب های زبان (03/4 درصد) کم استفاده ترین موضوعات بوده اند. اطلاعات آماری مطالعه زنان از پژوهش رداد (1378: ص. 87) اخذ و در جدول شماره (5) ارائه گردید.

 

جدول شماره 5) آمار کتاب های مطالعه شده در تالارهای زنان کتابخانه مرکزی مندرج در پژوهش رداد

ردیف

موضوع

تعداد

درصد

رتبه

1

کلیات

1927

6.07

8

2

فلسفه و روانشناسی

2372

7.48

7

3

دین

3818

12.04

3

4

علوم اجتماعی

2709

8.54

6

5

زبان

1279

4.03

10

6

علوم طبیعی

2870

9.05

5

7

علوم عملی

4325

13.67

2

8

هنر

1609

5.07

9

9

ادبیات

7632

24.06

1

10

تاریخ و جغرافیا

3170

9.99

4

جمع

31721

100 درصد

-

 

رتبه بندی گرایش موضوعی کتاب های مطالعه شده و به امانت رفته در پژوهش رداد با رتبه بندی چهار دسته بندی انجام شده در این پژوهش، مقایسه و میانگین رتبه بندی گرایش موضوعی زنان به کتاب ها در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در جدول شماره (6) به دست آمد. براساس داده های این جدول مشخص می شود زنان به ترتیب  کتاب های موضوع ادبیات، علوم عملی و دین را بیشتر امانت گرفته و کتاب های موضوع زبان، تاریخ و جغرافیا و هنر را کم تر امانت گرفته اند.

 

جدول شماره 6) مقایسه رتبه بندی میزان امانت و مطالعه کتاب به تفکیک موضوع

موضوع

بیش از 50 بار امانت

بیش از 50 بار امانت با حذف نسخه های تکراری

بیش از 100 بار امانت

بیش از 200 بار امانت

رتبه بندی داده های پژوهش رداد

میانگین رتبه ها

ادبیات

1

1

1

1

1

1

علوم عملی

2

2

2

2

2

2

دین

3

3

4

5

3

3.6

علوم اجتماعی

4

4

3

3

6

4

علوم طبیعی

7

8

6

4

5

6

کلیات

6

6

5

6

8

6.2

فلسفه و روانشناسی

5

5

7

7

7

6.2

هنر

8

7

9

8

9

8.2

تاریخ و جغرافیا

10

10

10

7

4

8.2

زبان

9

9

8

8

10

8.8

 

درادامه برای آنکه بتوان موضوعات خاص مورد علاقه زنان برای مطالعه کتاب در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی را به طور دقیق مشخص نمود سیاهه 234 عنوان کتابی که بیش از 200 بار به امانت رفته بود براساس موضوع مورد بررسی قرار گرفت و این نتایج حاصل گردید. در موضوع ادبیات، اولین گرایش به مطالعه داستان های فارسی (85.48%) است و سپس با اختلاف بسیار زیاد داستان های آمریکایی (5.64%) و انگلیسی (3.22%) قرار دارد. در موضوع علوم عملی، گرایش زنان به مطالعه کتاب های حسابداری (20.93%)، آشپزی (18.60%)، زناشویی (18.60%) و زیبایی (13.95) است. در موضوع دین، مطالعه تفاسیر قرآن کریم (30%) و موضوعات دیگر مذهبی مانند داستان های مذهبی، حجاب، دعاها و ... بصورت یکسان مورد توجه بوده است. در موضوع علوم اجتماعی، گرایش اصلی زنان به مطالعه کتاب های حقوقی (46.66%) و سپس آزمون های استخدامی (26.66%) است. در موضوع علوم طبیعی و ریاضیات، گرایش بیشتر به کتاب های آمار و احتمالات (41.66%) و سپس ریاضیات (16.66%) است. در موضوع کلیات، گرایش کامل زنان به مطالعه کتاب های کامپیوتری (100%) و موضوعات وابسته به آن مانند زبان های برنامه نویسی، سیستم عامل، اینترنت و ... است. در موضوع فلسفه و روانشناسی، توجه بیشتر به کتاب های روانشناسی و موفقیت (66.66%) است. در موضوع هنر، توجه به کتاب های آموزش بافتنی (40%) است و سپس در رتبه های بعدی به طور یکسان به کتاب های آموزش گلدوزی، تاریخ معماری و آموزش نقاشی است. در موضوع تاریخ و جغرافیا، بیشترین گرایش مطالعاتی زنان به سوی کتاب هایی برای انتخاب نام های دختران و پسران (66.66%) است. در موضوع زبان، عمده توجه به آموزش صرف و نحو زبان عربی (60%) و مکالمه زبان انگلیسی (40%) است.

 

2- تعیین عناوین و مشخصات کتاب های پر مخاطب

رزمی(1384) معتقد است در علوم انسانی و اجتماعی تفاوت عمده‌ای نسبت به علوم تجربی در جریان تحقیق دیده می‌شود. در علوم تجربی معمولاً محقق نسبت به نتیجه تحقیق احساس طرفدارانه یا مخالفت جویانه ‌ای ندارد. به‌ علاوه در این تحقیقات معمولاً احساس معلوم بودن نتیجه قبل از انجام تحقیق وجود ندارد و محقق نمی ‌تواند قبل از آزمایش بگوید معلوم است که مثلاً اسیدکلریدریک موجب ذوب ‌شدن فلز آهن می‌شود، اما در بسیاری موارد در تحقیقات علوم انسانی معمولاً محقق نسبت به نتیجه دارای نوعی میل و احساس است که می ‌تواند موجب مداخله غیرموجه و تغییر نتیجه تحقیق به شکل دلخواه او بشود (عدم رعایت بی ‌طرفی). طرفداری از یک دین، یک حزب سیاسی، یک شهر، یک تیم ورزشی و... مثال هایی هستند که به وفور در موضوعات تحقیق وجود داشته و خطر عدم رعایت امانت و تغییر غیر موجه نتیجه را ایجاد می‌نمایند. دیانی(1384: ص. 112) نیز بیان می دارد از آنجا که تعیین اثر و ارزش مطالعه متنی، یا اثر و ارزش دریافت پاسخی صحیح بر روی و برای خواننده و محیط اطراف وی کاری است بسیار پیچیده و مشکل، عقل سلیم حکم می کند که کتابداران ... همّ خود را متوجه بهتر کردن فعالیت ها با هزینه کمتر در داخل کتابخانه کنند و مطالعات خود را تنها تا مرحله تحویل متن دلخواه و یا عرضه پاسخ مطلوب به خواننده محدود کنند، و به اثر آنها بر روی خواننده و اجتماع، که جنبه کاملاً ذهنی دارد و ممکن است انحراف از اجرای وظایف اصلی شود، نپردازند.

برای پاسخگوئی به دومین سوال پژوهش و به منظور پرهیز از عدم رعایت بی طرفی و افزایش درجه قابلیت اعتماد به نتایج تحقیق، عناوین و مشخصات کتاب های به امانت رفته بدون هیچ گونه دخل و تصرف، عیناً براساس اطلاعات بدست آمده از شاخص بیش از 200 بار امانت ارائه گردید. اطلاعات ارائه شده شامل عنوان کتاب، نویسنده، مترجم، محل نشر، ناشر، سال نشر، تعداد مجلدات یا صفحات، آمار تعداد دفعات امانت و تمدید، موضوع و رتبه کتاب در بین 234 عنوان می باشد. سیاهه کتابها به تفکیک موضوع براساس نتایج رتبه بندی گرایش موضوعی حاصل از پژوهش رداد با داده های این پژوهش تنظیم و ارائه شده است. بیست عنوان برتر کتاب های پرمخاطب از سیاهه 234 عنوان در جدول شماره (7) برای نمونه ارائه و در ادامه، سیاهه کامل عناوین کتاب های پرمخاطب به تفکیک هر موضوع ارائه شده است.

 

جدول شماره 7) سیاهه 20 عنوان کتاب پرمخاطب

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

موضوع

1

‏تفسیر نمونه: تفسیر و بررسی تازه‌ای درباره قرآن مجید.../ بقلم جمعی از نویسندگان؛ زیر نظر ناصر مکارم شیرازی.- تهران: دارالکتب الاسلامیه، ‎۱۳۶۰ -. 27 جلد.

1412

دین

2

‏چشمان تر آینه/ فرزانه رئوف.- تبریز: یاران، ‎۱۳۸۲. ‎۲۶۳ صفحه.

1241

ادبیات

3

‏سینوهه پزشک مخصوص فرعون/ تالیف میکا والتاری؛ ترجمه ذبیح‌الله منصوری.- تهران: زرین، ‎۱۳۶۴. 2 جلد.

1033

ادبیات

4

‏گناهان کبیره/ بقلم عبدالحسین دستغیب شیرازی.- تهران: ناس، ‎۱۳۶۲. 2جلد.

695

دین

5

‏تفسیر نور/ تالیف محسن قرائتی.- قم: موسسه در راه حق، ‎۱۳۷۴ـ. 12 جلد.

688

دین

6

‏ترجمه تفسیر المیزان/ تألیف آیت الله علامه محمد حسین طباطبایی؛ ترجمه محمد باقر موسوی همدانی... [و دیگران].- تهران: کانون انتشارات محمدی: بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی، ‎۱۳۶۲ -. 40 جلد.

643

دین

7

‏ترجمه و شرح مبادی العربیه/ تالیف علی حسینی.- قم: موسسه انتشارات دارالعلم، ‎۱۳۷۱-. 4 جلد.

624

زبان

8

‏داغ شقایق/ نسرین ثامنی.- تهران: نشر چکاوک، ‎۱۳۷۹. 310 صفحه.

569

ادبیات

9

‏صد سال تنهایی/ گابریل گارسیا مارکز؛ کیومرث پارسای.- تهران: آریابان، ‎۱۳۸۳. 560 صفحه.

541

ادبیات

10

‏آیین دادرسی مدنی/ عبدالله شمس.- تهران: نشر میزان، ‎۱۳۸۰. 3 جلد.

525

علوم اجتماعی

11

‏مبانی الکترونیک/ علی میرعشقی.- ویرایش ‎۲.- اصفهان: شیخ بهائی، ‎۱۳۷۸ -. 2 جلد.

513

علوم عملی

12

‏دزیره/ آن‌ماری سلینکو؛ ایرج پزشکزاد.- تهران: فردوس، ‎۱۳۷۰. 677 صفحه.

505

ادبیات

13

‏مسأله حجاب/ مرتضی مطهری.- قم: صدرا، [بی تا]. 263 صفحه.

504

دین

14

‏شب عروسی من/ شهره وکیلی؛ ویراستار ارمغان جزایری.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۳. 429 صفحه.

498

ادبیات

15

‏آن تابستان/ نویسنده ماندا معینی.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۸۶. 414 صفحه.

486

ادبیات

16

‏بر باد رفته/ اثر مارگارت میچل؛ ترجمه شبنم کیان.- تهران: پانوس، ‎۱۳۷۰. 3 جلد.

486

ادبیات

17

‏چهار اثر از فلورانس اسکاول شین/ ترجمه گیتی خوشدل.- تهران: کتاب سرا، ‎۱۳۷۱. 384 صفحه.

483

فلسفه و روانشناسی

18

‏ترجمه و راهنمای مبادی العربیه/ تالیف رشید الشرتونی؛ ترجمه و اقتباس از محمدجواد شریعت.- [بی جا]: اساطیر، ‎۱۳۷۲ -. 4 جلد.

477

زبان

19

‏قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی/ ناصر کاتوزیان.- تهران: نشر دادگستر، ‎۱۳۷۷. 856 صفحه.

473

علوم اجتماعی

20

‏الهه شرقی/ رویا خسرونجدی.- تهران: یسنا، ‎۱۳۸۲. 406 صفحه.

468

ادبیات

 

ادبیات

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

2

‏چشمان تر آینه/ فرزانه رئوف.- تبریز: یاران، ‎۱۳۸۲. ‎۲۶۳ صفحه.

1241

3

‏سینوهه پزشک مخصوص فرعون/ تالیف میکا والتاری؛ ترجمه ذبیح‌الله منصوری.- تهران: زرین، ‎۱۳۶۴ . 2 جلد.

1033

8

‏داغ شقایق/ نسرین ثامنی.- تهران: نشر چکاوک، ‎۱۳۷۹.  310 صفحه.

569

9

‏صد سال تنهایی/ گابریل گارسیا مارکز؛ کیومرث پارسای.- تهران: آریابان، ‎۱۳۸۳.  560 صفحه.

541

12

‏دزیره/ آن‌ماری سلینکو؛ ایرج پزشکزاد.- تهران: فردوس، ‎۱۳۷۰.  677 صفحه.

505

14

‏شب عروسی من/ شهره وکیلی؛ ویراستار ارمغان جزایری.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۳.  429 صفحه.

498

15

‏آن تابستان/ نویسنده ماندا معینی.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۸۶.  414 صفحه.

486

16

‏بر باد رفته/ اثر مارگارت میچل؛ ترجمه شبنم کیان.- تهران: پانوس، ‎۱۳۷۰.  3 جلد.

486

20

‏الهه شرقی/ رویا خسرونجدی.- تهران: یسنا، ‎۱۳۸۲.  406 صفحه.

468

24

‏آنا کارنینا/ لو تولستوی؛ ترجمه محمد مجلسی.- تهران: دنیای نو، ‎۱۳۸۲. 2 جلد.

444

26

‏سهم من/ نوشته پرینوش صنیعی.- تهران: روزبهان، ‎۱۳۸۱.  525 صفحه

435

27

‏هما: ناگفته‌های دل/ نویسنده اعظم توکلی عراقی.- مشهد: پژوهش توس، ‎۱۳۸۲. 2 جلد.

434

30

‏همسفر/ مریم شهسواری.- تهران: شقایق، ‎۱۳۸۵. 392 صفحه.

395

33

‏هری پاتر و شاهزاده‌ی دورگه/ نوشته جی. کی. رولینگ؛ ترجمه ویدا اسلامیه.- تهران: کتابسرای تندیس، ‎۱۳۸۴. 2 جلد.

377

35

‏کسی پشت سرم آب نریخت/ نیلوفر لاری؛ ویراستار آزاده جولائی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۳.  605 صفحه.

365

36

‏دریا/ ماندانا معینی (مودب‌پور).- تهران: علم، ‎۱۳۸۱.  372 صفحه.

360

44

‏کژال/ اثر ماندا معینی (مودب‌پور).- تهران: علم، ‎۱۳۸۳.  320 صفحه.

334

46

‏زیر سایه بخت/ فریده شجاعی؛ ویراستار آزاده جولایی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  433 صفحه

331

47

‏بی من مرو/ شهره وکیلی.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۷.  2 جلد.

329

48

‏وارث عذاب عشق/ فریده شجاعی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۱.  592 صفحه.

327

50

‏ترنم مهر در فصل آبی و مه/ فریده رهنما.- تهران: فروغ قلم، ‎۱۳۸۲.  439 صفحه.

324

52

‏تو مال منی/ مری هیگینز کلارک ؛کتایون شادمهر.- تهران: لیوسا، ‎۱۳۸۲.  442 صفحه.

318

53

‏یک بار دیگر با احساس/ نویسنده فریده رهنما.- تهران: فروغ قلم، ‎۱۳۸۰.  519 صفحه.

318

54

‏سایه روشن عشق/ صدیقه احمدی.- تهران: فرهنگ و هنر، ‎۱۳۷۸.  351 صفحه.

317

55

‏طلوعی در غروب/ فرزانه روحی.- تهران: آشوری، ‎۱۳۸۰.  548 صفحه.

315

56

‏آتشکده عشق/ مهناز مسعودی‌نژاد.- تهران: اخوان، ‎۱۳۸۱.  415 صفحه.

314

58

‏شیدایی/ فهیمه رحیمی.- تهران: چکاوک، ‎۱۳۸۳. 531 صفحه.

312

59

‏چراغ‌ها را من خاموش می‌کنم/ زویا پیرزاد.- تهران: نشر مرکز، ‎۱۳۸۰.  293 صفحه.

311

61

‏بار غم/ لطیفه موسوی.- تهران: علم، ‎۱۳۸۲.  424 صفحه.

309

62

‏نازنین/ نیلوفر پورعباسی.- تهران: شقایق، ‎۱۳۸۶.  525 صفحه.

309

63

‏قصر یخی/ فهیمه سلیمانی.- تهران: شقایق، ‎۱۳۸۱.  423 صفحه.

308

64

‏ماه پنهان/ ناهید سلیمانخانی (منتظری)؛ ویراستار آزاده جولایی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۲.  470 صفحه.

307

65

‏معشوقه آخر/ مهناز سید جواد جواهری.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  581 صفحه.

307

66

‏بهار ازدواج: مجموعه ماجراهای واقعی از زندگی دختران و پسران به علت سختگیری در انتخاب همسر همراه با تحلیل روانشناسی..../ امیر ملک محمودی الیگودرزی.- قم: مشهور، ‎۱۳۸۳.  271 صفحه.

306

67

‏نفرین عشق/ مهناز صفاهانی؛ ویراستار بهاره فیروزه.- تهران: آسیم، ‎۱۳۸۳.  403 صفحه.

305

69

‏بازی تمام شد/ شهره وکیلی.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۱.  717 صفحه.

304

70

‏بانو/ بانو ایراندخت.- تهران: سخن، ‎۱۳۸۱.  496 صفحه.

303

71

‏سپیده عشق/ رویا خسرونجدی.- تهران: یسنا، ‎۱۳۷۹.  356 صفحه.

303

72

‏هشت کتاب/ سهراب سپهری.- تهران: کتابخانه طهوری، ‎۱۳۷۰.  457 صفحه.

302

73

‏شرق بهشت/ فریده رهنما.- تهران: فروغ قلم، ‎۱۳۸۴.  643 صفحه.

301

74

‏شقایق‌های پرپر/ مریم احمدی.- تهران: علی، ‎۱۳۸۷.  576 صفحه.

301

76

‏عطر نفس‌های تو/ الهه موذنی لطف‌آباد؛ ویراستار ارمغان جزایری.- تهران: نشر پیکان، ‎۱۳۸۱.  351 صفحه.

298

77

‏نسیم خوش عشق/ نوشته زهرا  نیکخوی مکمل؛ ویراستار غلامحسین جوهری.- تهران: اوحدی، ‎۱۳۸۳ . 534 صفحه.

298

81

‏صید عشق "بازی سرنوشت"/ فخرالسادات کشمیری صفا.- تهران: گلدیس، ‎۱۳۸۲.  304 صفحه.

290

82

‏منسفیلد پارک/ جین آستین؛ ترجمه رضا رضایی.- تهران: نی، ‎۱۳۸۶.  543 صفحه.

290

85

‏طلسم عشق/ نوشته رکسانا طاهری.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۱.  480 صفحه.

289

87

‏رعنا/ نفیسه نظری( صبا).- تهران: علی، ‎۱۳۸۳.  455 صفحه.

288

89

‏عشق جاویدان/ نویسنده هلیا بشیرزاده.- تهران: فرهنگ امروز، ‎۱۳۸۲.  287 صفحه.

287

90

‏شبی که سحر نداشت/ عصمت مقتدری.- شیراز: تخت جمشید، ‎۱۳۸۰.  360 صفحه.

286

94

‏فصل خاکستری/ سهیلا عباسی.- تهران: پل، ‎۱۳۸۷. 352 صفحه.

284

95

‏معجزه عشق/ نویسنده دانیل استیل؛ مترجم هادی عادلپور.- تهران: نوین، ‎۱۳۷۷.  499 صفحه.

283

98

‏عشاق بی‌رحم/ زهره درانی.- تهران: آسیم، ‎۱۳۸۳. 264 صفحه.

282

99

‏شهر آرزوها/ حیدری (بنفشه).- تهران: البرز، ‎۱۳۷۸.  553 صفحه.

281

100

‏مریم/ فرزانه عزیززاده.- تهران: کوثر، ‎۱۳۸۲. 328 صفحه.

281

101

‏نامزدی/ دانیل استیل؛ لیلی کریمان.- تهران: توفیق‌آفرین، ‎۱۳۸۱.  543 صفحه.

281

103

‏گوهر یکدانه/ مهناز سیدجواد جواهری.- تهران: نشر البرز، ‎۱۳۸۲.  577 صفحه.

280

105

‏عشق و خرافات/ فهیمه رحیمی.- تهران: پگاه، ‎۱۳۸۰.  552 صفحه.

276

108

‏دلم تنگ است/ نویسنده فائزه عطاریان.- تهران: علم، ‎۱۳۸۶.  552 صفحه.

272

109

‏باور آفتاب/ نوشته فهیمه رحیمی.- تهران: آوای چکامه، ‎۱۳۸۴.  509 صفحه.

271

110

‏کیمیاگر/ پائولو کوئیلو؛ برگردان آرش حجازی.- تهران: کاروان، ‎۱۳۷۹.  284 صفحه.

270

113

‏پریماه/ فاطمه عمانی.- تهران: پر، ‎۱۳۸۲.  287 صفحه.

269

115

‏آوار/ گیتی ارجمند (جلوه).- تهران: نشر ورجاوند، ‎۱۳۸۰.  589 صفحه.

268

116

‏سه پنجره سه زن/ مژگان شیخی.- تهران: علم، ‎۱۳۸۲. 424 صفحه.

268

118

‏پانته‌آ بانوی افسونگر شوش/ فواد فاروقی.- تهران: نوین، ‎۱۳۸۲.  539 صفحه.

266

120

‏راز نیاز/ زهرا اسدی.- تهران: شادان، ‎۱۳۸۳. 412 صفحه.

264

122

‏مینا/ لیلا حدادی.- تهران: رامانیوش، ‎۱۳۸۲. 449 صفحه.

263

123

‏درد محبت/ جمشید طاهری.- تهران: علم، ‎۱۳۸۱.  455 صفحه.

262

127

‏عشق ممنوعه/ فیروزه نظری (بدری).- تهران: مدبر، ‎۱۳۸۱.  291 صفحه.

260

132

‏عالیجناب عشق/ رجبعلی اعتمادی.- تهران: شادان، ‎۱۳۸۱.  492 صفحه.

258

135

‏آوار اعتراف/ رویا سیناپور.- تهران: سمن، ‎۱۳۸۱.  357 صفحه.

257

137

‏فرصت/ مژگان احتشامی.- تهران: پل، ‎۱۳۸۱.  286 صفحه.

255

138

‏مهتاب شبی: داستان زندگی پرشور شمیلا/ نوشته ا. کیهان نیا؛ ویراستار الهام یکتا.- تهران: مادر، ‎۱۳۸۲.  378 صفحه.

255

141

‏خیال عشق/ نوشته حسن کریم‌پور.- تهران: نشر اوحدی، ‎۱۳۸۱.  368 صفحه.

254

142

‏کفش‌های غمگین عشق/ رجبعلی اعتمادی.- تهران: شادان، ‎۱۳۸۱.  344 صفحه.

254

143

‏هدیه/ از لطیفه موسوی.- تهران: علم، ‎۱۳۸۳.  295 صفحه.

253

144

‏کلبه آن سوی باغ/ ناهید سلیمان خانی (منتظری).- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  2 جلد.

252

145

‏روزهای خاکستری/ نوشته هانیه حدادی اصل.- تهران: شقایق، ‎۱۳۸۲.  558 صفحه.

251

146

‏معشوقی برای ابدیت/ نویسنده معصومه پریزن (چیمن).- تهران: اوحدی، ‎۱۳۸۲.  321 صفحه.

250

148

‏فریب/ عباس جوهری.- قم: موسسه فرهنگی انتشاراتی ظفر، ‎۱۳۷۹.  240 صفحه.

248

149

‏روز قضاوت/ نوشته‌ی رویا ظریف.- مشهد: پاژ، ‎۱۳۸۴.  507 صفحه.

247

152

‏عشقه/ نویسنده مهرنوش صفائی.- تهران: نسل نو اندیش، ‎۱۳۸۵.  557 صفحه.

246

153

‏شام مهتاب/ مولف زهرا ناظمی‌زاده؛ ویراستار کوروش پاک‌فر.- تهران: شادان، ‎۱۳۸۶.  491 صفحه.

244

155

‏جسور/ نویسنده رجبعلی اعتمادی.- تهران: نگارستان کتاب، ‎۱۳۸۲.  361 صفحه.

243

156

‏مروارید در خونگاه/ نویسنده هایده حسین‌زاده.- تهران: سیمین قلم؛ قلم‌زن، ‎۱۳۷۸.  603 صفحه.

243

159

‏آفتاب در پس سایه/ نسرین نورمحمدان.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۲.  429 صفحه.

242

160

‏باغ بی‌آواز/ نسرین ثامنی.- تهران: نشر چکاوک، ‎۱۳۷۸.  220 صفحه.

241

161

‏غزل/ جمشید طاهری.- تهران: نشر علم، ‎۱۳۸۲.  366 صفحه.

241

165

‏جنگ و صلح/ لی‌یف نیکالایویچ تولستوی؛ ترجمه کاظم انصاری.- تهران: امیرکبیر، ‎۱۳۵۷ ـ ‎۱۳۳۵.  4 جلد در 2 مجلد

238

166

‏دختر کوچه‌های غرب/ گلزار بهیار.- تهران: پیکان، ‎۱۳۸۱.  535 صفحه.

238

167

‏در دایره قسمت/ نیلوفر لاری؛ ویراستار اصغر اندرودی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  504 صفحه.

238

168

‏گذرگاه تب/ نوشته علی‌اصغر انتظاری.- تهران: علم، ‎۱۳۸۲.  542 صفحه.

237

169

‏غزال/ طیبه امیر جهادی؛ ویراستار تکین حمزه لو.- تهران: علی، ‎۱۳۸۳.  679 صفحه.

236

170

‏عالیه/ فهیمه رحیمی.- تهران: آوای چکامه، ‎۱۳۸۵.  447 صفحه.

235

173

‏افسون عشق/ نوشته رویا سیناپور.- تهران: پر، ‎۱۳۷۸.  360 صفحه.

233

174

‏و اما عشق .../ نویسنده نسرین ثامنی.- تهران: نشر علم، ‎۱۳۸۸.  3 جلد.

233

176

‏تکرار با تو بودن/ فرشته آیین‌مهر.- تهران: آسیم، ‎۱۳۸۲.  277 صفحه.

232

177

‏رز کبود/ نوشته فهیمه رحیمی.- تهران: آوای چکامه، ‎۱۳۸۸.  486 صفحه.

232

178

‏صورت پنهان/ اعظم آخوندزاده(فرخزاد) .- تهران: چکاوک، ‎۱۳۸۶.  502 صفحه.

232

179

‏نغمه/ خدیجه ابوالمحمدی.- شیراز: زر، ‎۱۳۸۳.  503 صفحه.

232

181

‏بلندی‌های بادخیز (وودرنیک هایتر)/ اثر امیلی برونته؛ ترجمه داریوش شاهین.- تهران: مهتاب، ‎۱۳۷۱.  744 صفحه.

230

182

‏دسیسه/ ناهید سلیمانخانی (منتظری).- تهران: ورجاوند، ‎۱۳۸۲.  378 صفحه.

230

183

‏قلب سنگی/ فرزانه رضایی دارستانی.- تهران: پیشرو، ‎۱۳۷۸.  512 صفحه.

229

184

‏گوجه‌فرنگی‌های سبز/ مینو کریم‌زاده.- تهران: طرح نو، ‎۱۳۸۱.  480 صفحه.

229

186

‏شب‌های تهران/ غزال علیزاده.- تهران: نشر توس، ‎۱۳۷۸.  600 صفحه.

228

187

‏شش سال در میان زنان وحشی آمازون/ منوچهر مطیعی.- تهران: دبیر، ‎۱۳۸۳.  800 صفحه.

227

191

‏سرگذشت ندیمه/ مارگارت اتوود؛ ترجمه سهیل سمی.- تهران: ققنوس، ‎۱۳۸۲.  463 صفحه.

225

195

‏قمار عشق/ یگانه.- تهران: ورجاوند، ‎۱۳۸۱.  188 صفحه.

223

197

‏آینه وصال/ زهره ضیایی؛ ویراستار آزاده جولایی.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  666 صفحه.

222

198

‏بهار/ فاطمه زاهدی (آقابیگی).- تهران: مهر، ‎۱۳۸۶.  362 صفحه.

222

199

‏سالهای بی‌کسی/ مریم جعفری.- تهران: چکاوک، ‎۱۳۷۸.  2 جلد.

222

201

‏غوغای همیشه/ ساناز فرجی؛ ویراستار کوروش پاک‌فر.- تهران: شادان، ‎۱۳۸۶.  551 صفحه.

219

203

‏یک لحظه روی پل/ مهدی اعتمادی.- تهران: صفار، ‎۱۳۸۰.  353 صفحه.

218

208

‏دختر رؤیاها/ فروغ‌السادات قائم‌مقامی؛ ویراستار حورا ناصری مرتضوی.- تهران: موسسه انتشارات عطائی، ‎۱۳۸۲.  215 صفحه.

215

209

‏هرگزفراموشت نخواهم کرد/ دانیل استیل؛ مترجم قدیر گلکاریان.- تبریز: یاران، ‎۱۳۸۲.  389 صفحه.

215

210

‏دل دلدادگی/ شهریار مندنی‌پور.- تهران: زریاب، ‎۱۳۷۷.  2 جلد.

214

211

‏کتی/ کاترین کوکسن؛ برگردان شهلا محیی (برومند).- تهران: البرز، ‎۱۳۷۷.  694 صفحه.

214

212

‏کلیدر/ محمود دولت‌آبادی.- تهران: نشر پارس، ‎۱۳۶۳.  10 جلد در 5 مجلد.

214

215

‏او کی بود؟/ نوشته احمد سالک.- تهران: پاسارگاد، ‎۱۳۷۹.  538 صفحه.

213

219

‏انتظار کهنه/ نسرین ثامنی.- تهران: نشر چکاوک، ‎۱۳۷۸.  304 صفحه.

212

220

‏کوچه‌های شیدایی/ سهیلا بامیان.- تهران: البرز، ‎۱۳۸۶.  472 صفحه.

211

224

‏بابا لنگ دراز/ اثر جین وبستر؛ ترجمه سوسن اردکانی (شاهین).- تهران: سوره، ‎۱۳۷۴.  240 صفحه.

208

228

‏بانوی تنها/ هارولد رابینز؛ ترجمه مژگان انصاری‌راد.- تهران: درسا، ‎۱۳۸۱.  525 صفحه.

205

230

‏آرام/ سیمین شیردل؛ ویراستار فرانک قزانی کاشانی.- تهران: پرسمان، ‎۱۳۸۳.  397 صفحه.

204

232

‏پس کوچه‌های سکوت/ ماندانا معینی (مؤدب‌پور).- تهران: علم، ‎۱۳۸۶.  329 صفحه.

202

 

علوم عملی

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

11

‏مبانی الکترونیک/ علی میرعشقی.- ویرایش ‎۲.- اصفهان: شیخ بهائی، ‎۱۳۷۸.  2 جلد.

513

22

‏روانشناسی بالینی/ تالیف سعید شاملو.- تهران: رشد، ‎۱۳۷۶.  327 صفحه.

450

23

‏هنر آشپزی و شیرینی‌پزی کدبانو/ تالیف ملوک شادروان.- کرمان: خدمات فرهنگی کرمان، ‎۱۳۷۶.  249 صفحه.

449

31

‏مجموعه پرسشهای چهارگزینه ای حسابداری صنعتی/ تالیف جمشید اسکندری.- تهران: کیومرث، ‎۱۳۸۳.  381 صفحه.

393

34

‏هنر آشپزی/ ترجمه و تالیف لیلی فرهنگ‌زاده.- تهران: فرهنگ و هنر، ‎۱۳۶۸.  383 صفحه.

373

42

‏حسابداری صنعتی ‎‏2/ تالیف جمشید اسکندری.- تهران: حفیظ، ‎۱۳۸۳.  171 صفحه.

334

43

‏مدیریت بازاریابی/ تألیف و ترجمه احمدروستا، داور ونوس، عبدالحمید ابراهیمی.- تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ‎۱۳۷۵.  420 صفحه.

334

49

‏اصول حسابرسی/ [مولفان والتر بی. میگز... [و دیگران]؛ ترجمه عباس ارباب سلیمانی، محمود نفری.- تهران: سازمان حسابرسی، مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی، ‎۱۳۷۱. 2 جلد.

326

51

‏مردان مریخی و زنان ونوسی/ نویسنده جان گری؛ مترجم نغمه علی‌قلی.- تهران: طلایه، ‎۱۳۸۴.  376 صفحه.

321

57

‏روابط زناشویی موفق/ نوشته جان گری؛ ترجمه قدر گلکاریان.- تبریز: تلاش، ‎۱۳۷۶.  387 صفحه.

312

68

‏راهنمای سنجش روانی/ نوشته گری گراث - مارنات؛ ترجمه حسن پاشا شریفی، محمد رضا نیکخو.- تهران: رشد، ‎۱۳۷۳.  2 جلد.

304

79

‏معجزه‌ی صمیمیت...: در روابط زنان و مردان، در روابط همسران، در زندگی زناشویی... و در زندگی اجتماعی انسان عصر حاضر/ تحقیق و نگارش زهره اسماعیل‌بگی، حمیدرضا غلامرضایی.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۸۶.  3 جلد.

294

80

‏هزار و یک راز خانه‌داری/ نوشته فاطمه ناصری علی‌آبادی.- تهران: امیدفردا، ‎۱۳۸۲.  344 صفحه.

290

83

‏مجموعه هنر خیاطی آسان ‎‏3: تعلیم برش و دوخت، برگزیده‌ای از انواع پوشاک روز/ مهری اسفندیاری.- اصفهان: گلبها، ‎۱۳۷۹.  253 صفحه.

289

86

‏چراغ دل شوهرت را روشن کن (راز دلبسته کردن شوهر)/ الن کرید من؛ برگردان عباس چینی، شیرین نوروی.- تهران: نشر البرز، ‎۱۳۷۹.  270 صفحه.

288

104

‏آشپزی جدید/ هملین؛ ترجمه مینا اعظامی.- تهران: موج، ‎۱۳۷۲.  302 صفحه.

278

107

‏هنر آشپزی روز: مجموعه غذاهای ایرانی و فرنگی/ تالیف ناهید منصوری، اکرم گنجی.- تهران: شهر کتاب، ‎۱۳۸۲.  318 صفحه.

272

114

‏پاسخ به مسایل جنسی و زناشویی (قبل از ازدواج/ بعد از ازدواج)/ هانا استون، ابراهام استون؛ [مترجم] حمید رضا پورحکمت.- تهران: زرین کلک، ‎۱۳۷۷.  303 صفحه.

268

125

‏اصول حسابداری (‎‏2)/ تالیف ایرج نوروش، فیض‌الله شیرازی.- تهران: کتاب نو، [‎۱۳۸۰]. 440 صفحه.

261

126

‏سفره‌آرایی با میوه و سبزی/ تالیف راجر هابش؛ ترجمه‌ی: کتایون سرمدی؛ ویراستار: کاظم فائقی.- تبریز: زر قلم، ‎۱۳۸۵.  312 صفحه.

261

128

‏حسابداری صنعتی ‎‏1/ تالیف جمشید اسکندری.- تهران: حفیظ، ‎۱۳۸۳.  145 صفحه.

259

129

‏راهنمای کامل حسابداری صنعتی (‎‏1) دانشگاه پیام نور مولف محمد عرب مازار یزدی همراه با سوالات چهارگزینه‌ای/ تهیه و تدوین ایوب خسروی، احسان‌الله منصوری‌راد.- قم: حقوق اسلامی، ‎۱۳۸۱.  224 صفحه.

259

147

‏حسابداری مالی/ تالیف یدالله تاری وردی.- تهران: عابد، ‎۱۳۸۱.  3 جلد.

249

151

‏طراحی دیجیتال (مدار منطقی)/ مولف موریس مانو؛ مترجم قدرت سپیدنام.- [ویرایش ‎۳].- مشهد: انتشارات خراسان، ‎۱۳۸۱.  528 صفحه.

246

158

‏حسابداری صنعتی/ تالیف محمد قسیم عثمانی، علی قاسم‌زاده.- تهران: ترمه، ‎۱۳۸۴.  3 جلد.

242

163

‏مردان مریخی، زنان ونوسی، چگونه روابط زناشویی خود را بهبود بخشیم/ جان گری؛ ترجمه مهدی قراچه‌داغی.- تهران: البرز، ‎۱۳۷۴.  357 صفحه.

239

172

‏قانون در طب/ تالیف شیخ الرئیس ابوعلی سینا؛ ترجمه عبدالرحمن شرفکندی (هزار) مقابله با نسخه انگلیسی و تهیه حواشی از ابوالقاسم پاکدامن، محمدرضا غفاری، تصحیح حسین عرفانی.- تهران: دانشگاه تهران، ‎۱۳۵۷.  5 جلد.

233

180

‏نظریه اساسی مدارها و شبکه‌ها/ چارلز دسور؛ پرویز جبه‌دار مارالانی.- ویرایش ‎۲.- تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ، ‎۱۳۷۹.  2 جلد.

230

185

‏نازکدوزی زنانه (درجه ‎‏2): شاخه کاردانش زمینه: صنعت گروه: پوشاک رشته‌های: خیاطی زنانه، خیاطی زنانه و طراحی خانه‌داری عمومی/ مولف فاطمه صنعتی؛ برنامه‌ریزی محتوا و نظارت بر تالیف: دفتر برنامه‌ریزی و تالیف آموزشهای فنی و حرفه‌ای و کاردانش.- تهران: [بی نا]، ‎۱۳۸۱.  2 جلد در 1 مجلد.

228

189

‏رازهای زیبایی/ نوشته: دیان آیرونز؛ ترجمه فریما کسائیان نائینی، نیلوفر برکت.- اصفهان: کنکاش، ‎۱۳۸۳. 272 صفحه.

226

190

‏هنر شیرینی‌پزی نمونه/ تألیف روحان پناهی‌نیا.- تهران: علمی، ‎۱۳۶۴.  688 صفحه.

225

193

‏راز زیبایی و جوانی: سلامت پوست، مو و اندام/ تالیف و ترجمه شهین قادر.- تهران: جاجرمی، ‎۱۳۸۰. 318 صفحه.

224

194

‏مروری جامع بر حسابداری مالی با تاکید بر استانداردهای ایران/ مؤلفان ایرج نوروش... [و دیگران].- تهران: نگاه دانش، ‎۱۳۸۵.  2 جلد.

224

204

‏آشپزی و شیرینی‌پزی شقایق/ تهیه و تنظیم اکرم کاظمی‌پور.- تهران: شقایق، ‎۱۳۷۸.  288 صفحه.

216

205

‏خودآموز آرایش گل مریم/ نویسنده ژنوووا بوئر؛ مترجم مریم ساریخانی.- تهران: اردیبهشت، ‎۱۳۸۱.  159 صفحه.

216

216

‏آشپزی قدسی برای مادران امروز و فردا/ تألیف قدسیه جباری (بیرجندی).- [ویرایش ‎۲].- بیرجند: ناصح، ‎۱۳۷۸.  508 صفحه.

212

217

‏آموزش آرایش برای همگان ویژه زنان مدیران، مربیان و هنرجویان آموزشگاههای آرایش/نگارش و تنظیم خدیجه زمانی( آموزنده).- [تهران]: نشر الفبا، ‎۱۳۷۸.  240 صفحه.

212

221

‏آشپزی ایران/ نویسنده فروغ نجاتی.- [تهران]: خشایار، ‎۱۳۷۷.  256 صفحه.

210

222

‏مشاوره جنسی و زناشویی/ مؤلف علی اسلامی نسب؛ ویراستار احمد بهرامپور آشتیانی.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۷۹.  367 صفحه.

210

223

‏‎‏911 راز زیبایی: یک راهنمای کامل برای بدست آوردن ظاهری فوق‌العاده در هر سن و با هر بودجه/ نویسنده دیان آیرونز؛ مترجم فریبا جعفری نمینی؛ ویراستار زهرا جوادی‌زاده.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۸۲.  346 صفحه.

209

227

‏آیا تو آن گمشده‌ام هستی؟/ باربارا دی انجلیس؛ برگردان هادی ابراهیمی.- تهران: کلید طلایی، ‎۱۳۷۹.  3 جلد.

206

229

‏‎‏501 [پانصد و یک] راز زیبایی پوست و مو/ گردآورنده علی‌سپهر منصوری.- قم: نیلوفرانه، ‎۱۳۸۴.  192 صفحه.

204

234

‏آموزش کاملا تصویری ‎2003 Word [ورد ‎‏2003]/ مولفین ابوالفضل طاهریان ریزی، آرزو خسروپور.- تهران: پژوهش، ‎۱۳۸۳.  286 صفحه.

200

 

دین

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

1

‏تفسیر نمونه: تفسیر و بررسی تازه‌ای درباره قرآن مجید.../ بقلم جمعی از نویسندگان؛ زیر نظر ناصر مکارم شیرازی.- تهران: دارالکتب الاسلامیه، ‎۱۳۶۰- . 27 جلد.

1412

4

‏گناهان کبیره/ بقلم عبدالحسین دستغیب شیرازی.- تهران: ناس، ‎۱۳۶۲. 2جلد.

695

5

‏تفسیر نور/ تالیف محسن قرائتی.- قم: موسسه در راه حق، ‎۱۳۷۴ـ. 12 جلد.

688

6

‏ترجمه تفسیر المیزان/ تألیف آیت الله علامه محمد حسین طباطبایی؛ ترجمه محمد باقر موسوی همدانی... [و دیگران].- تهران: کانون انتشارات محمدی: بنیاد فکری و علمی علامه طباطبایی، ‎۱۳۶۲ . 40 جلد.

643

13

‏مسأله حجاب/ مرتضی مطهری.- قم: صدرا، [بی تا]. 263 صفحه.

504

28

‏جوانان و انتخاب همسر/ نویسنده علی اکبر مظاهری.- قم: بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، ‎۱۳۷۳. 259 صفحه.

431

88

‏ترجمه الاتقان فی علوم القرآن/ تالیف جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی؛ [ترجمه] به قلم مهدی حائری قزوینی؛ تصحیح محمد ابوالفضل ابراهیم.- تهران: امیرکبیر، ‎۱۳۶۳ . 2 جلد.

287

106

‏داستان راستان/ تالیف مرتضی مطهری.- قم: دفتر انتشارات اسلامی، ‎۱۳۶۲ . 2 جلد در یک مجلد.

272

154

‏گنجهای معنوی/ رضا جاهد.- مشهد: نشر سنبله، ‎۱۳۷۷ . 368 صفحه.

243

207

‏کویر/ علی شریعتی.- [بی جا: بی نا، بی تا]. 316 صفحه.

215

 

علوم اجتماعی

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

10

‏آیین دادرسی مدنی/ عبدالله شمس.- تهران: نشر میزان، ‎۱۳۸۰. 3 جلد.

525

19

‏قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی/ ناصر کاتوزیان.- تهران: نشر دادگستر، ‎۱۳۷۷.  856 صفحه.

473

21

‏روانشناسی پرورشی (روانشناسی یادگیری و آموزش)/ تالیف علی اکبر سیف.- [ویرایش ‎۵].- تهران: آگاه، ‎۱۳۷۹ . 709 صفحه.

458

32

‏پرسش و پاسخ چهارگزینه‌ای آزمونهای استخدامی بانک‌ها/ شهرام شکوفیان، غلامحسین خوش‌بین ماسوله.- تهران: خلیج فارس، ‎۱۳۸۲.  472 صفحه.

390

39

‏آزمون‌های استخدامی و اطلاعات عمومی/ حمید جلالی، مرتضی آقایی.- مشهد: ترانه، ‎۱۳۸۲.  441 صفحه.

340

91

‏ساده‌ساز آیین دادرسی مدنی/ فرشید فرحناکیان.- تهران: میزان، ‎۱۳۸۳.  490 صفحه.

285

92

‏مجموعه سوالات طبقه‌بندی شده (موضوعی) حقوق تجارت ( ‎‏2033 سوال) شامل سوالات تالیفی .../ تالیف رضا شکری.- تهران: مجد، ‎۱۳۸۲.  424 صفحه.

285

96

‏خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد حقوق (جزا و جرم‌شناسی)/ تهیه‌کننده رضا شکری.- تهران: پردازش گران، ‎۱۳۸۲.  446 صفحه.

282

97

‏راهنمای اطلاعات بانکی و آزمون‌های استخدامی بانکها و ادواری ویژه بانکهای دولتی و خصوصی شامل ‎‏2400 تست با پاسخ تشریحی/ گردآورنده علی‌اصغر علیزاده.- تهران: گپ، ‎۱۳۸۳. 380 صفحه.

282

117

‏آیین دادرسی کیفری/ محمد آشوری.- تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ‎۱۳۷۵.  2 جلد.

266

121

‏آیین همسرداری/ دوروتی کارنگی، دیل کارنگی؛ ترجمه مهستی شهلایی.- تهران: نقش و نگار، ‎۱۳۷۶ . 286 صفحه.

263

134

‏حقوق جزای عمومی/ محمد علی اردبیلی.- تهران: میزان، ‎۱۳۷۸.  2 جلد.

257

200

‏اصول و فلسفه تعلیم و تربیت/ تالیف علی شریعتمداری.- تهران: امیرکبیر، ‎۱۳۶۷.  271 صفحه.

219

225

‏مجموعه آزمونهای استخدامی ادواری بیش از ‎‏3200 پرسش و پاسخ چهارگزینه‌ای به انضمام.../ عباس فتح‌آبادی، سعید فرضی.- تهران: ادبستان، ‎۱۳۸۲.  648 صفحه.

207

226

‏راهنمای کامل ازدواج و زناشوئی/ اثر هانا استون، ابراهام استون؛ با ویرایش جدید و اضافات توسط گلوریا استون، جی. سوب‌ررو؛ ترجمه بهزاد رحمتی.- ویرایش ‎۲.- [تهران]: اروند، ‎۱۳۷۶.  416 صفحه.

206

 

علوم طبیعی و ریاضیات

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

25

‏احتمالات و آمار کاربردی در روانشناسی و علوم تربیتی/ تألیف علی دلاور.- [ویرایش ‎۳].- تهران: رشد، ‎۱۳۸۳ . 448 صفحه.

443

38

‏پژوهش عملیاتی "برنامه‌ریزی خطی و کاربردهای آن"/ تالیف محمد رضا مهرگان.- [بی جا]: سالکان، ‎۱۳۷۲ . 405 صفحه.

349

40

‏زیست شناسی سلولی و ملکولی/ مریم خالصی، رضا یوسفی، بهروز شاهسون بهبودی.- تهران: سنجش، ‎۱۳۸۱. 445 صفحه.

335

41

‏نظریه زبانها و ماشینها/ نویسنده پیتر لینتس؛ مترجم عبدالحسین صراف‌زاده.- تهران: ناقوس، ‎۱۳۷۸.  359 صفحه.

335

60

‏آمار و کاربرد آن در مدیریت/ عادل آذر، منصور مومنی.- تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، ‎۱۳۷۵. 2 جلد.

309

75

‏فیزیک/ دیوید هالیدی، روبرت رزنیک، کنث کرین؛ مترجمین فاطمه خبوشانی، حمیدرضا رضایی‌نیا، خلیل باغانی.- مشهد: خراسان، ۱۳۸۲ - ‎۱۳۸۴.  3 جلد.

298

78

‏آمار و احتمال مقدماتی/ تالیف جواد بهبودیان.- [ویرایش ‎۲].- مشهد: دانشگاه امام رضا (ع)، ‎۱۳۸۴.  349 صفحه.

294

111

‏ریاضی عمومی (‎‏1) ویژه: داوطلبان کنکورهای کارشناسی ناپیوسته (کاردانی به کارشناسی ـ تمام رشته‌ها)/ مولفین مسعود نیکوکار، حمیدرضا مقسمی.- تهران: گسترش علوم پایه، ‎۱۳۸۰.  427 صفحه.

269

112

‏ریاضیات: آمادگی برای آزمونهای کارشناسی ارشد اقتصاد، مدیریت و حسابداری/ تالیف هادی رنجبران.- ویرایش ‎۳.- تهران: نشر کتاب دانشگاهی، ‎۱۳۸۲.  653 صفحه.

269

131

‏شیمی آلی/ تورنتون موریسون، نیلسون بوید؛ ترجمه علی سیدی اصفهانی، عیسی یاوری، احمد میرشکرائی.- تهران: نشر علوم دانشگاهی، ۱۳۷۳ - ‎۱۳۷۵.  3 جلد.

258

140

‏آمار و احتمال: آمادگی برای آزمونهای کارشناسی ارشد اقتصاد، مدیریت و حسابداری/ تالیف هادی رنجبران.- تهران: نشر کتاب دانشگاهی، ‎۱۳۸۲.  653 صفحه.

254

157

‏خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد آمار و احتمال/ محسن راد.- تهران: پردازش گران، ‎۱۳۸۰.312  صفحه.

242

 

کلیات

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

84

‏معماری سیستمهای کامپیوتری/ موریس مانو؛ ترجمه قدرت سپیدنام.- [مشهد]: خراسان، ‎۱۳۷6.  515 صفحه.

289

133

‏درس و کنکور سیستم عامل: ویژه داوطلبان کارشناسی ارشد کامپیوتر؛ کلیه گرایشهای نرم‌افزار، سخت‌افزار، هوش مصنوعی، علوم کامپیوتر و مهندسی IT .../ مولف حمید رضا مقسمی.- [ویرایش ‎۲].- تهران: گسترش علوم پایه، ‎۱۳۸۵. 438 صفحه.

257

139

‏هوش مصنوعی (رهیافتی نوین)/ تالیف استوارت راسل، پیتر نورویگ؛ ترجمه عین‌اله جعفرنژاد قمی.- [ویرایش ‎۲].- بابل: علوم رایانه، ‎۱۳۸۳. 400 صفحه.

254

150

‏تکنیک‌های حرفه‌ای فتوشاپ ‏9 (‎2 CS) [سی. اس. دو]/ مولف داریوش فرسایی.- تهران: آینده دیگر، ‎۱۳۸۵ . 608 صفحه.

246

162

‏برنامه‌نویسی به زبان  ++C [سی ++]/ تالیف عین‌الله جعفرنژاد قمی.- ویرایش ‎۲.- بابل: علوم رایانه، ‎۱۳۸۱ . 536 صفحه.

239

171

‏آموزش گام به گام ASP.NET [ای. اس. پی. نت] مرجع کامل/ تالیف عین‌الله جعفرنژاد قمی.- بابل: علوم رایانه، ‎۱۳۸۲ . 535 صفحه.

234

196

‏مهندسی نرم‌افزار/ راجر اس. پرسمن؛ محمد مهدی سالخورده حقیقی.- مشهد: باغانی، ‎۱۳۸۲ . 598 صفحه.

222

233

‏زبان برنامه‌نویسی ‎5 PHP [پی. اچ. پی. پنج]/ مولف محمد مصدری.- تهران: ناقوس، ۱۳۸۴ - ‎۱۳۸۵ . 2 جلد.

200

 

فلسفه و روانشناسی

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

17

‏چهار اثر از فلورانس اسکاول شین/ ترجمه گیتی خوشدل.- تهران: کتاب سرا، ‎۱۳۷۱ . 384 صفحه.

483

29

‏روان‌شناسی رشد/ مولف لورا ای. برک؛ مترجم یحیی سیدمحمدی.- تهران: ارسباران، ‎۱۳۸۱ . 2 جلد.

404

45

‏موفقیت نامحدود در ‎‏20 روز/ آنتونی رابینز؛ فریبا جعفری نمین؛ با همکاری آرزو طاهباز.- تهران: نسل نواندیش، ‎۱۳۸۰ . 490 صفحه.

333

130

‏نظریه‌های شخصیت/ مؤلفان دوان شولتز، سیدنی الن شولتز؛ ترجمه یحیی سیدمحمدی.- [ویرایش ‎۲].- تهران: نشر هما، ‎۱۳۷۸ . 605 صفحه.

258

206

‏ستاره اقبال/ مؤلف الهه طباطبائی.- تهران: خانه فرهنگ، ‎۱۳۷۸ . 263 صفحه.

215

213

‏منطق/ تألیف محمدرضا مظفر؛ ترجمه و اضافات علی شیروانی.- قم: دارالعلم، ‎۱۳۷۲ . 2 جلد.

213

 

هنر

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

102

‏لذت نقاشی/ تألیف: باب راس؛ ترجمه: ابراهیم همت‌خواه، شایان همت‌خواه.- تهران: عصر کتاب، ‎۱۳۸۱ . 256 صفحه.

280

119

‏آشنایی با معماری جهان/ محمدابراهیم زارعی.- همدان: فن‌آوران، ‎۱۳۷۹ . 402 صفحه.

265

202

‏دنیای هنر: سرمه دوزی/ مولف فهیمه پرتو آذر.- تهران: انتشارات بین المللی حافظ، ‎۱۳۸۴ . 80 صفحه.

218

214

‏خودآمور جامع بافتنی (قدم به قدم) ‎‏2/ سو گاردنر؛ مترجم اکرم ذاکری.- تهران: انتشارات بین‌المللی حافظ، ‎۱۳۸۷ . 144 صفحه.

213

218

‏دنیای هنر بافتنی شامل: انواع مدلهای مختلف برای خردسالان و بزرگسالان .- تهران: بین‌المللی حافظ، ‎۱۳۶۸ . 6 جلد.

212

 

تاریخ و جغرافیا

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

93

‏فرهنگ نام‌ها/ گردآورنده فاطمه میرابوالفتحی.- تهران: گلپا، ‎۱۳۸۲ . 221 صفحه.

285

124

‏کنیز ملکه مصر/ میکل پیرامو؛ ترجمه و اقتباس ذبیح‌الله منصوری.- تهران: زرین، 1368. 2 جلد.

262

136

‏فرهنگ نامهای ایرانی/ گردآورنده فریده دانائی.- تهران: نگاه، ‎۱۳۶۴ . 231 صفحه.

256

164

‏فرهنگ نامهای برگزیده شامل نامهای پارسی، لری، کردی، ترکمنی، عبری، ارمنی، ترکی، عربی و فرنگی/ گردآورنده فریبا کرمی.- تهران: ناژین‌ناژین، ‎۱۳۷۷ . 264 صفحه.

239

188

‏دختر یتیم: فرح پهلوی/ به کوشش احمد پیرانی.- تهران: به آفرین، ‎۱۳۸۲ . 2 جلد.

227

231

‏فرهنگ جامع نام (شامل زیباترین نام‌های رایج در زبانهای فارسی، ترکی، عبری، ... )/ گردآورندگان محمود نامنی، عطاالله پرویزروشن.- تهران: فردوس، ‎۱۳۸۱ . 272 صفحه.

203

 

زبان

رتبه

مشخصات

تعداد امانت و تمدید

7

‏ترجمه و شرح مبادی العربیه/ تالیف علی حسینی.- قم: موسسه انتشارات دارالعلم، ‎۱۳۷۱ . 4 جلد.

624

18

‏ترجمه و راهنمای مبادی العربیه/ تالیف رشید الشرتونی؛ ترجمه و اقتباس از محمدجواد شریعت.- [بی جا]: اساطیر، ‎۱۳۷۲ . 4 جلد.

477

37

‏فن مکالمه: سه ماهه انگلیسی را بیاموزید... مخصوص زبان‌آموزان دانشگاهها و آموزشگاهها، دانشجویان و مسافرین عازم به خارج از کشور.../ علیرضا خاکی.- تهران: عقیل، ‎۱۳۸۱ . 493 صفحه.

350

175

‏انگلیسی در سفر، مکالمات و اصطلاحات روزمره انگلیسی، یا، بهترین مجموعه گفتاری در سفر.../ تالیف و ترجمه حسن اشرف‌الکتابی.- تهران: واژه، ‎۱۳۷۵ . 232 صفحه.

232

192

‏مکالمات روزمره عربی به فارسی مکالمات و اصطلاحات روزمره عربی چکیده دستور زبان عربی واژه‌نامه عربی فارسی ـ فارسی عربی راهنمای کامل سفر به کشورهای عربی/ تألیف احمد موسی، عبدالکریم جرادت.- تهران: اشراقی: صفار، ‎۱۳۸۱ . 414 صفحه.

224

 

نتیجه‌گیری

زنان در روند توسعه فرهنگی و اجتماعی نیازمند نوسازی آگاهی ‌ها و افزایش دانسته ‌های خود از طریق مطالعه می ‌باشند و کتابخانه ها می توانند به تحلیل و ارزیابی میزان استفاده از منابع اطلاعاتی مختلف پرداخته و با تعیین گرایش های موضوعی و ارائه سیاهه کتاب های پر مخاطب در توسعه فرهنگی زنان و افزایش میزان مطالعه آنها نقش داشته باشند. نتــایج این پژوهش نشان داد زنان به کتاب های ادبی و داستان در رتبه اول و کتاب های علوم عملی در رتبه دوم اقبال نشان داده اند و کتاب های دین در جایگاه سوم قرار گرفته است. با استفاده از رتبه بندی داده های پژوهش رداد و این پژوهش نیز مشخص شد بیشترین اقبال زنان به کتاب های ادبی، علوم عملی و سپس دین است. نتایج این پژوهش همچنین تا حدودی به یافته های حری در خصوص بیشترین گرایش موضوعی کتاب های چاپی کشور (دین، ادبیات، علوم عملی) و نتایج پژوهش ملی "رفتارهای فرهنگی ایرانیان" (رمان و داستان، دین، شعر و ادب) و یافته های حبیب پور گتابی و غفاری در بررسی توسعه فرهنگی زنان استان قم (رمان، داستان، دینی و مذهبی) و نتایج پژوهش "سبک مصرف کتاب در شهر تهران" در مورد رتبه های اول و سوم علایق تهرانی ها (رمان و داستان،تاریخ،دین) همخوانی دارد. لیکن با نتایج کیانی خوزستانی، رضایی شریف آبادی و سام در بررسی وضعیت مطالعه زنان شاغل و خانه دار شهر شیراز(پزشکی، روانشناسی، رمان، مذهبی) تفاوت دارد. با بررسی موضوعی سیاهه 234 عنوان کتابی که بیش از 200 بار از سوی زنان به امانت گرفته شده مشخص گردید عمده گرایش زنان عضو کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی در موضوع ادبیات به مطالعه داستان های فارسی (85.48%) است. در موضوع علوم عملی، گرایش به مطالعه کتاب های حسابداری (20.93%)، آشپزی (18.60%)، زناشویی (18.60%) و زیبایی (13.95%) است. در موضوع دین، گرایش به مطالعه تفاسیر قرآن کریم (30%) است و در موضوع علوم اجتماعی، گرایش به مطالعه کتاب های حقوقی (46.66%) و سپس آزمون های استخدامی (26.66%) است. در موضوع علوم طبیعی و ریاضیات، گرایش بیشتر به کتاب های آمار و احتمالات (41.66%) و سپس ریاضیات (16.66%) است و در موضوع کلیات، گرایش کامل زنان به مطالعه کتاب های کامپیوتری (100%) است. در موضوع فلسفه و روانشناسی، توجه بیشتر به کتاب های روانشناسی و موفقیت (66.66%) است. در موضوع هنر، توجه به کتاب های آموزش بافتنی (40%) و سپس به کتاب های آموزش گلدوزی، تاریخ معماری و آموزش نقاشی است. در موضوع تاریخ و جغرافیا، بیشترین گرایش مطالعاتی زنان به کتاب های فرهنگ نام ها (66.66%) است. در موضوع زبان، عمده توجه به آموزش صرف و نحو زبان عربی (60%) و مکالمه زبان انگلیسی (40%) است.

در نهایت مشخصات کامل کتاب های پر مخاطب به تفکیک موضوع ارائه شده است تا در جهت ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و از طرف دیگر بررسی جامعه شناسی مطالعه بتوان از عناوین و مصادیقی استفاده کرد که براساس داده های واقعی و عملکرد زنان در یک کتابخانه بزرگ کشور حاصل شده است.

 

پیشنهادهایی برای پژوهش های آینده

ـ پیشنهاد می‌شود همین پژوهش برای کتاب های به امانت گرفته شده از سوی زنان در نهاد کتابخانه های عمومی کشور در بازه زمانی چند ساله صورت گیرد و نتایج آن بخصوص سیاهه کتاب های پر مخاطب با این پژوهش مقایسه شود.

-پیشنهاد می شود عناوین و مشخصات کتاب های پرمخاطب حاصل از این پژوهش و فرهنگ مطالعه زنان از سوی متخصصان مورد بررسی جامعه شناسی قرار گیرد.



[1]  گزارش عملکرد امانت کتاب به تفکیک رده های کلی دیویی را همکار گرامی خانم اعلمی دوست – رئیس بخش گردش کتاب بانوان- از نرم افزار کتابخانه اخذ نموده اند.

اصغرنژاد، حسین (1380). بررسی وضعیت کتاب و کتابخوانی در ایران. پیام کتابخانه، 11 (1)، 6-13 .
حبیب پور گتابی، کرم و غلامرضا غفاری(1390). توسعه فرهنگی زنان(مطالعه موردی: استان قم). زن در فرهنگ و هنر، 3 (2)، 77-96 .
حری، عباس (1375). گرایش موضوعی کتاب در ده سال اخیر از 1363 تا 1372 . مسجد، 5 (28)، 57-62 .
دیانی، محمد حسین (1384). روشهای تحقیق در کتابداری. مشهد: انتشارات کتابخانه رایانه ای.
رجب زاده، احمد (1382). فعالیت فرهنگی زنان ایرانی: مطالعه کتاب و نشریه. فصلنامه پژوهش زنان، 1 (5)، 149-166 .
رداد، ایرج (1378). بررسی گرایش های موضوعی استفاده کنندگان کتابخانه مرکزی و کتابخانه های اقماری آستان قدس رضوی. کتابداری و اطلاع رسانی، 2 (4)، 79-100 .
رزمی، علی اکبر (1384). اصل بی طرفی در تحقیق. کتابداری و اطلاع رسانی، 8 (4)، 85-94 .
سامانیان، مصیب (1377)، جامعه شناسی مطالعه در ایران. پیام کتابخانه، 10 (4)، 5-9 .
غیاثوند، احمد (1390). سبک مصرف کتاب و وضعیت کتابخانه های عمومی در شهر تهران. تهران: جامعه و فرهنگ.
قاضی زاده، حمید (1388). معیار توانمندی یک نرم افزار کتابخانه ای جهت پوشش دادن نیازهای بخش امانت با تاکید بر مدیریت اطلاعات. کتابداری و اطلاع رسانی، 12 (1)، 99-118 .
کیانی خوزستانی، حسن و سعید رضایی شریف آبادی و شهلا سام(1389). بررسی وضعیت مطالعه زنان شاغل و خانه دار شهر شیراز، کتابداری و اطلاع رسانی، 13 (1)، 133-150 .
محبوب، سیامک (1391) کتابخانه های عمومی و سرانه مطالعه. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی. 18 (1)، 117-133 .
مزینانی، علی. امانت.دایره المعارف کتابداری و اطلاع‌رسانی(نسخه آزمایشی). تاریخ مشاهده:        26 مرداد 1392. http://portal.nlai.ir/daka/