سیاحت شرق: در ترکستان و شمال شرق ایران

سفرنامه‌ها به عنوان یکی از منابع درجه اول مطالعات تاریخی همواره مورد توجه خاص پژوهشگران بوده‌اند. این موضوع در مورد مشهد به کلی متفاوت است؛ چرا که به غیر از چند مورد نه چندان قابل اعتنا، این شهر به طور کلی تا ورود فریزر در سال ۱۲۳۷ ه.ق یعنی روزگار سلطنت فتحعلی‌شاه قاجار، از قدم رنجه نمودن سیاحان بی‌بهره است. البته در این دوران که مصادف است با مهمترین سال‌های شهرگونه شدن و رونق و آبادانیِ مشهد، از دوره شاهرخ تیموری تا شاه عباس بزرگ و سرانجام نادرشاه، محروم ماندن از اخبار بی‌واسطه یک تازه‌وارد درباره شهر مایه حسرت است. در واقع پس از آن که کلاویخو سفیر هانری سوم پادشاه اسپانیا تقریباً ۷۰ سال پس از ابن بطوطه مراکشی در اوایل قرن نهم هجری (۸۰۷ هجری، سال پیش از مرگ تیمور) از شهرچه مشهد دیدن نمود، تا ورود فریزر به آن در نیمه اول قرن ۱۳ هجری، گزارش سیاحان از این شهر محدود می‌شود به متن کوتاهی از عبدالکریم هندی در سال ۱۱۵۳ هجری و چند گزارش پراکنده و بسیار موجز که از چند تاجر انگلیسی به نام‌های: ویلیام لی (۱۱۰۷ ه.ق)، تامسون و اوهاگ (۱۱۵۳ ه.ق)، میروپ (۱۱۵۶ ه.ق) و هانوی (۱۱۵۷ ه.ق) ثبت شده است.