سرسخن: کاربران در کتابخانه‌های امروزی

سخن سردبیر

نویسنده

کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی، کارشناس فنی crm، سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، مشهد، ایران.

10.30481/shams.2021.138413

چکیده

امروزه در بحبوحه انفجار اطلاعاتی و دگرگونی فناوری‌­های اطلاعاتی هستیم که منجر به ظهور عصر اطلاعات الکترونیکی شده است. پیشرفت­‌های سریع در پردازش و ذخیره‌­سازی اطلاعات و فناوری‌­های ارتباطی، نقش کتابخانه‌ها را در اشاعه خدمات اطلاعاتی برای استفاده‌کنندگان متحول کرده است. در نتیجه کتابخانه‌­ها با تنوع نیازهای کاربران و انواع خدمات متناسب با این نیازهای اطلاعاتی مواجه هستند.
لزوم همگامی با فناوری­‌های اطلاعاتی کلید حفظ و افزایش تعداد کاربران کتابخانه­‌هاست. این، اصلی است که کتابخانه­‌های امروز به آن دست یافته‌­اند و بر این اساس در حال تغییر خدمات خود و طراحی مجدد آن‌ها می­‌باشند. ارائه خدمات در حوزه فضای مجازی، به کارگیری فناوری­‌های جدید در ارسال اطلاعات، ارتقاء و حفظ منابع اطلاعاتی، آموزش کتابداران و کاربران، تغییر مواد اطلاعاتی و مدل‌های ارتباطی با کاربران در جهت برآوردن نیازهای متغیر آنان و در نهایت دریافت نظرات کاربران از خدمات دریافتی و به کارگیری شیوه­‌های افزایش رضایت کاربران، از جمله این تغییرات است.
کتابخانه­‌ها در حال ارائه خدمات اطلاعاتی هستند و بایستی نیازهای اطلاعاتی حال و آینده استفاده‌کنندگان از کتابخانه را برآورده سازند. شناسایی این نیازها و برآوردن آن‌ها از وظایف کتابخانه­‌هاست.
کاربران امروزی با توجه به گسترش ارائه اطلاعات در دنیاهای ناشناخته فضای مجازی، جهت دستیابی به اطلاعات مورد نیاز خود با مشکلات زیادی مواجه هستند. عدم شناخت محمل‌های مطمئن و موثق اطلاعات، عدم آشنایی با راه­‌های دستیابی به اطلاعات، عدم دسترسی به اطلاعات کامل منابع اطلاعاتی و ... نیاز آنان را به کتابخانه­‌ها و متخصصان اطلاعاتی در جهت دسترسی به  اطلاعات، روز به روز بیشتر می‌کند.
 کتابخانه‌­های سنتی هنوز در حال اداره مواد چاپی گران‌قیمت و حجیم خود هستند اما کاربران اطلاعاتی فقط دریافت اطلاعات در قالب چاپی را نمی‌خواهند و دستیابی به مدارک چند رسانه‌ای الکترونیکی به عنوان مکمل اطلاعات چاپی را در نظر دارند. تقاضای استفاده‌کنندگان برای دریافت اطلاعات دیجیتالی بر سر میز کار خود در حال افزایش است و این کتابخانه‌ها هستند که باید با این تغییرات همگام شوند تا بتوانند در کنار فراهم نمودن منابع اطلاعاتی، نیازهای اطلاعاتی متنوع کاربران خود را هم برآورده سازند.